Στο Τέξας θύματα του τυφώνα «Χάρβεϊ» χάνουν την κρατική βοήθεια αν ασκήσουν κριτική στο κράτος του Ισραήλ. Οι ΗΠΑ συνδέουν και πάλι την ανθρωπιστική αρωγή με την πολιτική. Μια ιστορία παλιά όσο και το σχέδιο Μάρσαλ.
Οι κάτοικοι του Ντίκινσον, μιας μικρής πόλης 18.000 κατοίκων στο Τέξας των ΗΠΑ, περίμεναν υπομονετικά για να υπογράψουν τα έγγραφα που θα τους επέτρεπαν να διεκδικήσουν τη βοήθεια που προσέφερε η πολιτεία και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση στα θύματα του τυφώνα «Χάρβεϊ».
Ανάμεσα στα άλλα χαρτιά, όμως, περιλαμβανόταν και μια δήλωση πολιτικών φρονημάτων ή, όπως την περιέγραψε το Newsweek, ένας «όρκος αφοσίωσης» στο κράτος του Ισραήλ. «Με το παρόν συμφωνητικό», ανέφερε το έγγραφο, «ο αιτών βεβαιώνει ότι α) δεν συμμετέχει στο μποϊκοτάζ του Ισραήλ, β) δεν θα συμμετάσχει σε μποϊκοτάζ του Ισραήλ για όσο διάστημα βρίσκεται σε ισχύ το παρόν συμφωνητικό».
Οι αρχές του Ντίκινσον συνέταξαν το συμφωνητικό με βάση τη νομοθεσία που πέρασε τον Μάιο ο κυβερνήτης του Τέξας, Γκρεγκ Αμποτ, απαγορεύοντας στην πολιτεία να συνεργάζεται με εταιρείες (και όπως αποδείχθηκε και φυσικά πρόσωπα) που συμμετέχουν στον εμπορικό ή άλλου είδους αποκλεισμό του Ισραήλ. Πρόκειται για ένα αίτημα που προωθούσε εδώ και χρόνια το μεγαλύτερο ισραηλινό λόμπι (AIPAC) και το οποίο εφαρμόζεται πλέον και σε άλλες πολιτείες.
Η Αμερικανική Ενωση Πολιτικών Ελευθεριών ACLU χαρακτήρισε το έγγραφο παράνομο, καθώς παραβιάζει την πρώτη τροποποίηση του Συντάγματος που προστατεύει το μποϊκοτάζ σαν μέσο πολιτικής έκφρασης. Ηταν όμως αργά. Οι κάτοικοι του Ντίκινσον, αφού έχασαν σπίτια, περιουσίες και ίσως συγγενικά πρόσωπα, πήραν και μια πικρή γεύση μιας πρακτικής που ασκούν οι ΗΠΑ από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: να μετατρέπουν την ανθρωπιστική βοήθεια σε πολιτικό όπλο.
Ήδη από τα χρόνια του σχεδίου Μάρσαλ η παροχή βοήθειας (μεγάλο μέρος της οποίας επέστρεψε στις ΗΠΑ μέσω αμερικανικών κατασκευαστικών και άλλων εταιρειών που ανέλαβαν την ανοικοδόμηση της Ευρώπης) συνδεόταν με συγκεκριμένους όρους. Οι ευεργετηθείσες χώρες όφειλαν να υιοθετήσουν τη φιλελεύθερη αστική δημοκρατία και το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής και να εμποδίσουν την άνοδο κομμουνιστικών κομμάτων στην εξουσία – ακόμη και αν αυτό απαιτούσε πολιτικές δολοφονίες και εκλογές βίας και νοθείας.
Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου αμερικανικές οργανώσεις αρωγής, όπως η USAID, είτε συνέδεαν την παροχή βοήθειας με την υποταγή των τοπικών ελίτ στα σχέδια του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είτε λειτουργούσαν σαν μηχανισμοί ανατροπής ενοχλητικών κυβερνήσεων – οι σχετικές καταγγελίες ακούγονται ακόμη και σήμερα σε χώρες όπως η Βολιβία και η Βενεζουέλα.
Σε άλλες περιπτώσεις, η διανομή ειδών πρώτης ανάγκης σε θύματα φυσικών καταστροφών γίνεται με την αμερικανική… αρμάδα, η οποία στρατοπεδεύει στις πληγείσες περιοχές αλλάζοντας τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Πριν από μερικά χρόνια, όταν ένας καταστροφικός τυφώνας έπληξε τις Φιλιππίνες, ο Μπαράκ Ομπάμα έστειλε «ανθρωπιστική βοήθεια» με το πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο USS George Washington το οποίο μετέφερε 80 μαχητικά αεροσκάφη και συνοδευόταν από δυο καταδρομικά, δυο αντιτορπιλικά και ένα υποβρύχιο.
Η σύνδεση της ανθρωπιστικής αρωγής με την αποστολή στρατιωτών και κατασκόπων από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες της Δύσης θεωρείται τόσο δεδομένη, ώστε πριν από μία δεκαετία οι δικτάτορες της Μιανμάρ αρνήθηκαν οποιαδήποτε ξένη βοήθεια μετά το πέρασμα του τυφώνα «Ναργκίς». Η απάντηση ήρθε αμέσως από το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών το οποίο έβαλε στο τραπέζι ακόμη και το ενδεχόμενο στρατιωτικής εισβολής προκειμένου να παρασχεθεί η διεθνής «αρωγή».
Στο εσωτερικό των ΗΠΑ, το παιχνίδι παιζόταν συχνότερα με ταξικούς και λιγότερο με πολιτικούς και ιδεολογικούς όρους. Από τη Νέα Ορλεάνη μέχρι το Πουέρτο Ρίκο, οι κάτοικοι γνωρίζουν ότι η ταχύτητα αντίδρασης του κρατικού μηχανισμού είναι αντιστρόφως ανάλογη του εισοδήματος και της σκουρότητας του δέρματος των θυμάτων. Ακόμη και στις ΗΠΑ, όμως, δυσκολευόμαστε να θυμηθούμε μια περίπτωση που οι πληγέντες έπρεπε να υπογράψουν δηλώσεις πολιτικών φρονημάτων και μάλιστα να εκφράσουν τη στήριξή τους σε ένα ξένο κράτος.
Και αν αυτά συμβαίνουν σε αμερικανικό έδαφος, εύκολα καταλαβαίνει κανείς το μέγεθος των πολιτικών πιέσεων που συνοδεύει κάθε πακέτο ανθρωπιστικής βοήθειας που φτάνει στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. «Τα κολοσσιαία ποσά που δαπανώνται για ανθρωπιστική αρωγή στην Παλαιστίνη δεν θα χρειάζονταν εάν η διεθνής κοινότητα πίεζε το Ισραήλ να άρει τον αποκλεισμό και να σεβαστεί το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο», εξηγούσε πριν από χρόνια ο Ρος Μάουντεν από τη διεθνή οργάνωση DARA.
Σήμερα, όσο το κάλεσμα για εμπορικό και καλλιτεχνικό αποκλεισμό του Ισραήλ εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον κόσμο τόσο σκληραίνουν και οι όροι του παιχνιδιού. Οι Παλαιστίνιοι δεν είναι πλέον τα μόνα θύματα στα οποία ζητείται η απόλυτη υποταγή στο Ισραήλ.
INFO
Διαβάστε:
Χρηματοδοτώντας την κατοχή της Παλαιστίνης
Ηλεκτρονική έκδοση της Action Aid για την ανάγκη τερματισμού των οικονομικών σχέσεων της Ελλάδας με τους ισραηλινούς εποικισμούς. Η οργάνωση συνυπέγραψε σχετική έκκληση προς την ελληνική κυβέρνηση μαζί με τη Διεθνή Αμνηστία, τη Διεθνή Ομοσπονδία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (FIDH) και την Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα των Συντακτών – 27/10/2017
