του Λεωνίδα Βατικιώτη
Πηγή: Δημοσιογραφία
Η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, ανεξάρτητα από την κατάληξη των διαπραγματεύσεων τα ξημερώματα της Κυριακής 20 Νοεμβρίου, ήταν καταδικασμένη να αποτύχει πολλούς μήνες πριν ξεκινήσει…
Ήταν καταδικασμένη να αποτύχει επειδή η επιλογή της Αιγύπτου για να φιλοξενήσει την 27η Διάσκεψη των Μερών (Conference of Parties, COP) ισοδυναμούσε με τη νομιμοποίηση μιας στυγνής δικτατορίας. Από την ημέρα που ο Σίσι κατέλαβε την εξουσία το 2013, ανατρέποντας τον μοναδικό εκλεγμένο πρόεδρο της Αιγύπτου Μοχάμεντ Μόρσι, έχει συλλάβει και φυλακίσει δεκάδες χιλιάδες αντιφρονούντες. Έχει δε οδηγήσει στην εκτέλεση χιλιάδες εξ αυτών. Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία μόνο από τον Απρίλιο μέχρι τις 6 Νοεμβρίου που ξεκίνησε η Διάσκεψη για το κλίμα έχουν πραγματοποιηθεί 1.500 συλλήψεις, συμπεριλαμβανομένων κι όσων καλούσαν σε διαδηλώσεις για την κλιματική αλλαγή!
Το βήμα και η προβολή που απέκτησε μέσω της Διάσκεψης για το Κλίμα ο δικτάτορας Σίσι γράφουν μια λαμπρή σελίδα στην ιστορία του παγκόσμιου greenwashing!
Η Διάσκεψη του ΟΗΕ ήταν καταδικασμένη να αποτύχει επειδή η επιλογή των διοργανωτών να διεξάγουν τις εργασίες της στο Σαρμ Ελ Σέιχ είχε μια εσάνς από… Don’t Look Up. Ή… άσε τους άλλους να πεθάνουν! Για όσους δεν ξέρουν: Το Σαρμ Ελ Σέιχ είναι ένας φυσικός παράδεισος στα νότια της Χερσονήσου του Σινά στην Ερυθρά Θάλασσα. Τα πανέμορφα κοράλλια που φιλοξενεί στον βυθό του, σε βάθη μάλιστα εύκολα προσπελάσιμα, έχουν αναγορεύσει το Σαρμ Ελ Σέιχ σε αγαπημένο προορισμό των δυτών όλου του κόσμου. Οι διαβεβαιώσεις ωστόσο για την ανθεκτικότητα των συγκεκριμένων κοραλλιογενών υφάλων δεν αναιρούν το γεγονός ότι οι γιγαντιαίες τουριστικές επενδύσεις στη χερσόνησο αργά αλλά σταθερά διαβρώνουν τις φυσικές ομορφιές της. Οι χιλιάδες συμμετέχοντες κι οι συνοδοί τους στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για την προστασία του… κλίματος, μεταξύ των οποίων 120 επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων, όπως οι Τζο Μπάιντεν, Εμμανουέλ Μακρόν, Ρίσι Σουνάκ και Λούλα πριν καν συμφωνηθεί το τελικό ανακοινωθέν έστειλαν το δικό τους μήνυμα βαρβαρότητας απέναντι στη φύση.
Αν πραγματικά ήθελαν να δείξουν ότι ενδιαφέρονται για το κλίμα, έστω εντός της Αιγύπτου, έπρεπε να διοργανώσουν την Διάσκεψη στο πολυπληθές και πολύβουο Κάιρο, όπου η πιο μικρή μετακίνηση είναι υπόθεση ατελείωτου μποτιλιαρίσματος πολλών ωρών και πολύωρου πονοκεφάλου.
Η Διάσκεψη του ΟΗΕ ήταν προορισμένη να αποτύχει λόγω των προσκεκλημένων και των χορηγών. Για πρώτη φορά στη φετινή Διάσκεψη κλήθηκαν να πάρουν μέρος πολυεθνικές ορυκτών καυσίμων όπως οι BP, Shell, Equinor, κ.α. Διαπιστεύθηκαν συγκεκριμένα γύρω στους 600 αντιπροσώπους πολυεθνικών εξόρυξης και εμπορίας ορυκτών καυσίμων, που στο αιγυπτιακό θέρετρο είχαν μία μόνο δουλειά να κάνουν: Να αξιοποιήσουν όλη την επιρροή που διαθέτουν για να αποτρέψουν ριζικές και δεσμευτικές αποφάσεις! Μεταξύ των χορηγών της Διάσκεψης ήταν και η Coca Cola που έχει σκορπίσει εκατοντάδες εκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια στον κόσμο ρυπαίνοντας στεριές και θάλασσες.
Η Διάσκεψη του ΟΗΕ, αν κάπου υπερέβη τα εσκαμμένα καταργώντας τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ εκείνων που συμβάλουν στην αύξηση της θερμοκρασίας κι όσων επικαλούνται την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ήταν με την επιλογή ως υπεύθυνης των δημοσίων σχέσεων της ίδιας εταιρείας που έχει επίσης τις δημόσιες σχέσεις μιας ένωσης των πολυεθνικών πετρελαίου και φυσικού αερίου· της αμερικανικής Hill + Knowlton Strategies. Το ελεύθερο που διέθετε να μπαινοβγαίνει ακόμη και στα άδυτα των πιο εμπιστευτικών συζητήσεων από κοινού με την αξιόπιστη και από πρώτο χέρι πληροφόρηση της την οποία μπορούσε να αξιοποιήσει κατά το δοκούν, εξόργισαν εκατοντάδες κλιματικούς επιστήμονες που κατήγγειλαν την υποκρισία και τη σύγκρουση συμφέροντος με δημόσια επιστολή τους. Χωρίς φυσικά να νιώσει κάποιος ή κάποια την ανάγκη να απολογηθεί…
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η απόφαση που ελήφθη, παρότι θετική, δεν γεννάει καμιά αισιοδοξία για κλιματική δικαιοσύνη, έστω κι αν πλήθος πηγών (με πιο πρόσφατη και ολοκληρωμένη αυτής της Oxfam) βεβαιώνουν ότι σε κάθε καταστροφή που προέρχεται από την κλιματική αλλαγή οι φτωχοί είναι αυτοί που περισσότερο και συχνότερα πλήττονται. Ως αποτέλεσμα η κλιματική αλλαγή έχει οδηγήσει τις κοινωνικές και εισοδηματικές ανισότητες σε νέα ύψη.
Η σημαντικότερη συμφωνία του Σαρμ Ελ Σέιχ αφορούσε την ικανοποίηση ενός μόνιμου αιτήματος εκατοντάδων αναπτυσσόμενων κρατών για αποζημίωση από τα ανεπτυγμένα κράτη, εξ αιτίας των φυσικών καταστροφών που υπομένουν τα αναπτυσσόμενα σήμερα λόγω της κλιματικής αλλαγής που έχουν προκαλέσει τα ανεπτυγμένα από την εποχή ακόμη της βιομηχανικής επανάστασης. Η αξίωσή τους είναι πέρα για πέρα δίκαιη και θεμιτή επειδή αναδεικνύει τις ιστορικές ευθύνες πίσω από την τρέχουσα κλιματική κρίση. Δείχνει ότι η ευθύνη δεν βαραίνει μόνο όσα κράτη ρυπαίνουν σήμερα, αλλά κι εκείνα που εκμεταλλεύθηκαν τα φθηνά ορυκτά καύσιμα εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη οικονομική τους ανάπτυξη επί 1 ή 2 αιώνες. Ε, αυτά τα κράτη δεν μπορούν σήμερα να κουνούν το δάχτυλο στα εκατοντάδες φτωχά κράτη του πλανήτη που από τη μια στερήθηκαν του ορυκτούς τους πόρους κι από την άλλη σήμερα καλούνται να διαχειριστούν τρομερές φυσικές καταστροφές όπως οι πλημμύρες στο Πακιστάν και οι ξηρασίες στην Αφρική. Και την ίδια ώρα τους απαγορεύουν να χρησιμοποιήσουν τα ορυκτά καύσιμα που διαθέτουν στο υπέδαφός τους.
Αν και θετικό βήμα η συμφωνία για την αποζημίωση των αναπτυσσόμενων χωρών, πολλοί λόγοι μας κάνουν να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί για το τι να περιμένουμε.
Αρχικά, μια ανάλογη απόφαση κλιματικής βοήθειας ύψους 100 δισ. δολ. ετησίως είχε ληφθεί και το 2009 η οποία ωστόσο ποτέ δεν υλοποιήθηκε. Πιθανά, οι ανεπτυγμένες χώρες με την υποχώρηση τους εξασφάλισαν τη συναίνεση των φτωχών χωρών στους στόχους συγκράτησης της αύξησης της θερμοκρασίας. Και μετά, τις υποσχέσεις τους τις πήραν οι… ανεμογεννήτριες. Όπως πολύ πιθανά να συμβεί και τώρα…
Η αποστροφή των διοργανωτών ήταν τόσο έντονη απέναντι σε κάθε σκέψη αποζημιώσεων (φοβούμενοι το ενδεχόμενο αναζήτησης νομικών ευθυνών και μια πλημμυρίδα από αξιώσεις αποζημιώσεων) ώστε το σχετικό θέμα δεν υπήρχε καν στην ιστοσελίδα της διοργάνωσης! Απουσία δηλωτική επίσης του δημοκρατικού τρόπου λειτουργίας ανάλογων πρωτοβουλιών…
Βαριές ευθύνες της ΕΕ
Στη Διάσκεψη του ΟΗΕ δεν περίσσεψαν μόνο οι κενές περιεχομένου υποσχέσεις αλλά και οι ένοχες σιωπές. Πρωταγωνιστής εδώ ήταν η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία πολύ σωστά απείλησε με αποχώρηση αν δεν περιλαμβανόταν στο τελικό ανακοινωθέν η δέσμευση στο στόχο συγκράτησης της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου μέχρι τέλος του αιώνα. Η ίδια ωστόσο η ΕΕ πρωτοστατεί στην ακύρωση αυτού του στόχου! Μάρτυρας η αποτυχία στην εκπλήρωση του στόχου που τέθηκε στην περυσινή Διάσκεψη για το κλίμα στη Γλασκόβη (COP26) κι αφορούσε τη μείωση των εκπομπών μεθανίου (που εκλύει το φυσικό αέριο) κατά 30% ως το 2030. Έκτοτε δύο πράγματα έχουν αλλάξει: Επιστημονικές διαβεβαιώσεις ότι οι εκπομπές μεθανίου (που βραχυπρόθεσμα δεσμεύει 80 φορές περισσότερη θερμότητα από το διοξείδιο του άνθρακα) είναι πολύ περισσότερες απ’ όσες υπολογίζουμε κι από την άλλη η αύξηση ρεκόρ των εκπομπών μεθανίου, όπως ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός.
Η ΕΕ εποίησε την… νύσσαν γιατί ο εκτροχιασμός των αερίων που συμβάλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από ευρωπαϊκό έδαφος προήλθε από μια συνειδητή πολιτική απόφαση της. Η μεταφορά αερίου στην Ευρώπη μέσω πλοίων από ΗΠΑ, Κατάρ, κ.α. και η ώθηση που έδωσαν στις εξορύξεις σχιστολιθικού αερίου από τις ΗΠΑ οι ευρωπαϊκές παραγγελίες, ως απόρροια των κυρώσεων στη Ρωσία, δεν προκάλεσαν μόνο την ενεργειακή κρίση αλλά επιτάχυναν και την κλιματική αλλαγή. Κι αυτό ήταν εκ των προτέρων γνωστό!
Επικίνδυνα για το περιβάλλον και τους ανθρώπους είναι επίσης τα αμερικανικά σχέδια για τη… σωτηρία του πλανήτη, όπως τα ανακοίνωσε ο Τζον Κέρι στο Σαρμ Ελ Σέιχ. Η πρόταση μπορεί να συνοψιστεί στη δημιουργία χρηματιστηρίων άνθρακα κι εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων παντού. Ό,τι δηλαδή προβλέπει και το ευρωπαϊκό σχέδιο «προσαρμογή στο 55%». Η εκτίμησή τους είναι ότι με 30 δολ. ο τόνος μέχρι το 2030 μπορούν να κινητοποιηθούν από 77 ως 139 δισ. δολ…
Η αμερικανική πρόταση για τη χρηματοδότηση της μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που έτυχε της θερμής αποδοχής από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτιέρες, ισοδυναμεί με φτωχοποίηση για τους πολλούς και κέρδη για τα παράσιτα των τραπεζών και του χρηματοπιστωτικού υπόκοσμου που θα διαπραγματεύονται τα δηλητηριώδη αέρια.
Το χειρότερο ωστόσο ότι με όλα τα παραπάνω είναι ότι η κλιματική κρίση θα οξυνθεί. Ήδη ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός έδειξε ότι τα προηγούμενα 8 χρόνια ήταν τα θερμότερα χρόνια στην ιστορία του πλανήτη, ενώ το σύστημα Copernicus έδειξε ότι ο Οκτώβριος του 2022 ήταν κατά 2 βαθμούς Κελσίου θερμότερος από τον ίδιο μήνα της περιόδου 1991-2020. Αυτά για όσους χρειάζονται αποδείξεις σχετικά με τον κατεπείγοντα χαρακτήρα των μέτρων αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, οι οποίοι δεν βρίσκονται δίπλα μας αλλά υπηρετούν στα υψηλότερα κλιμάκια της ΕΕ και μάλιστα πληρώνονται αδρά για να μας σώσουν…