Ευρεία νίκη κατέγραψε στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών της Χιλής ο 35χρονος Γκαμπριέλ Μπόριτς έναντι του ακροδεξιού απολογητή της δικτατορίας Πινοσέτ, Αντόνιο Καστ. Το αποτέλεσμα φαίνεται να ανοίγει μια νέα σελίδα στην πολιτική διαδρομή της Χιλής, έπειτα από δεκαετίες σκληρού νεοφιλελευθερισμού που την μετέτρεψαν στην πιο άνιση οικονομία του κόσμου.
Το πλουσιότερο 1% των κατοίκων της Χιλής έχει υπό την ιδιοκτησία του το 25% του πλούτου της χώρας, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Η ακραία αυτή ανισότητα ήταν από τους μεγαλύτερους παράγοντες που οδήγησαν στην απαξίωση του πολιτικού στάτους κβο της Λατινοαμερικανικής χώρας. Την τελευταία δεκαετία ξέσπασαν επανειλημμένα κινήματα και εξεγέρσεις. Αποκορύφωμα η εξέγερση του 2019 που οδήγησε στην απόρριψη του υπάρχοντος Συντάγματος, που είχε επιβληθεί από τον δικτάτορα Πινοσέτ, και την υιοθέτηση Συντακτικής Συνέλευσης με σκοπό τη δημιουργία νέου. Επικεφαλής της Συντακτικής Συνέλευσης τέθηκε, σε μία ιστορική για τη χώρα στιγμή, μία ιθαγενη΄ς δασκάλα.
«Παιδί» των κινημάτων είναι και ο νεοεκλεγείς πρόεδρος, Γκαμπριέλ Μπόριτς, καθώς αναδείχθηκε μέσα από το φοιτητικό κίνημα του 2011-2013. Ο δεύτερος γύρος των εκλογών τον έφερε αντιμέτωπο με τον Αντόνιο Καντ, με αμφότερους να θεωρούνται πως προέρχονται εκτός του πολιτικού συστήματος της Χιλής, χωρίς πρότερη συμμετοχή σε κυβέρνηση.
Η καταμέτρηση ανέδειξε νικητή τον Μπόριτς με 55,87% έναντι 44,13% του Καστ. Ο Μπόριτς κατάφερε να συσπειρώσει γύρω του τη δυσαρέσκεια για τη φτώχεια και την ανισότητα, ενώ ο αντίπαλός του επιχείρησε να αποταθεί στα συντηρητικά ένστικτα των ανώτερων τάξεων, υποσχόμενος επιστροφή στο δόγμα «νόμος και τάξη» και εκπροσωπώντας μια νέα ακροδεξιά — τόσο «νέα» που δόξαζε τη μνήμη της δικτατορίας.
Ο νέος πρόεδρος είχε την κριτική στήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος Χιλής, παρά το γεγονός ότι εκπροσωπεί μια πιο σοσιαλδημοκρατική αντίληψη. Έχει υποσχεθεί την αναμόρφωση των συστημάτων υγείας και συνταξιοδότησης, επέκταση των κοινωνικών και εργατικών δικαιωμάτων, αλλά και τον τερματισμό ενός αμφιλεγόμενου εξορυκτικού προγράμματος που επρόκειτο να έχει καταστρεπτικές συνέπειες για τις τοπικές κοινότητες και το περιβάλλον.
Όμως αντίστοιχα δεν έχει προχωρήσει σε μία πλήρη ρήξη με το «βασίλειο» της ιδιωτικής οικονομίας της Χιλής, προκρίνοντας συνεργασία του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα. Επίσης, εκπρόσωποί του έχουν καταφερθεί με αρνητικούς χαρακτηρισμούς για αρκετές από τις αριστερές κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής, όπως η Κούβα, η Νικαράγουα και η Βενεζουέλα.
Τουλάχιστον, όμως, μεγάλο τμήμα της νεολαίας της Χιλής δείχνει να έχει ελπίδες από τον επίσης νεότατο πρόεδρο. Ο Μπόριτς διαθέτει αρκετό «χώρο» να κινηθεί, καθώς είναι ποικίλες οι αλλαγές που μπορούν να βοηθήσουν τη ζωή της πλειοψηφίας των πολιτών της Χιλής, που μέχρι τώρα βίωναν τη φτώχεια και την ανέχεια ενός «παραδείσου του νεοφιλελευθερισμού».
Μένει να φανεί το πώς θα επιλέξει ο Μπόριτς να καταπολεμήσει την ανισότητα στη χώρα του, με την πορεία της Χιλής να καθορίζεται επίσης από το τελικό κείμενο του Συντάγματος που θα διαμορφώσει η Συντακτική Συνέλευση το αργότερο έως το καλοκαίρι του 2022, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από τους πολίτες με δημοψήφισμα.
