Ισραήλ

Αόμματοι στη Γάζα: Αρχίζει το Ισραήλ να χάνει τον Πόλεμο;

Του Δημήτρη Λένη
Πηγή: ΚΟΣΜΟΔΡΟΜΙΟ

Η Ευρώπη ποτέ δεν σταμάτησε να στοχάζεται τα μέρη που πάτησε ο Θεός της, ακόμα και με εντελώς απρόσμενες αφορμές. Αίφνης, το καλύτερο έργο του άθεου Βρετανού Άλντους Χάξλεϊ δεν είναι ο «Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος», αλλά ο «Αόμματος στη Γάζα» (Eyeless in Gaza, 1939). Ο τίτλος αυτού του μυθιστορήματος, που συμπυκνώνει επιδέξια όλα τα γνωρίσματα του λογοτεχνικού μοντερνισμού, αποτελεί παραπομπή σε ένα ποίημα που γράφτηκε σχεδόν τρεις αιώνες πιο πριν. Το ποίημα είναι ο «Sampson Agonistes» (1671), και το έγραψε ένας από τους μεγαλύτερους λογοτέχνες και γλωσσοπλάστες της αγγλικής γλώσσας, ο (καλβινιστής, θρησκευτικός οραματιστής και δημόσιος υπάλληλος στο κράτος του Κρόμγουελ) Τζον Μίλτον. Ο ακριβής στίχος είναι:

Ask for this great deliverer now, and find him
Eyeless in Gaza at the Mill with slaves…

που μπορεί αν αποδοθεί περίπου ως «Τράβα μάθε για τον τρανό τον λυτρωτή και βρες τον στον Μύλο με τους σκλάβους, Αόμματο στη Γάζα».

Ο Μίλτον αναφέρεται εδώ στη βιβλική ιστορία του Σαμψών (Κριταί 13-16). Ο Σαμψών της φυλής Δαν ήταν Κριτής των Εβραίων, την εποχή που οι Φιλισταίοι ήταν επικυρίαρχοι στη Χαναάν. Με εντολή Κυρίου λοιπόν, ξεκίνησε μόνος του απελευθερωτικό πόλεμο. Κάποτε, όντας άοπλος, χρειάστηκε να αντιμετωπίσει έναν στρατό μισητών εχθρών. Χωρίς να διστάσει, πήρε ένα σαγόνι γαϊδάρου που βρήκε κάτω και σκότωσε με αυτό, προς δόξαν ονόματος Κυρίου, χίλιους από δαύτους, ούτε έναν λιγότερο. Τέτοιος ήρωας ήταν. Δυστυχώς ο Σαμψών, όπως όλοι οι μεγάλοι άντρες, είχε μιαν αδυναμία: τις γυναίκες και ειδικά τη (Φιλισταία) Δαλιδά από τη Χεβρώνα. Η Χεβρώνα τότε ακόμα λογαριαζόταν ότι ανήκει στη Γάζα· δεδομένου ότι τώρα πλέον έχει εφαρμοστεί το σχέδιο πολυδιάσπασης των Φιλισταϊκών περιοχών από το κράτος του Ισραήλ, η Χεβρώνα σήμερα λογαριάζεται ως τμήμα της Δυτικής Όχθης…

Εν πάση περιπτώσει, η (Γαζαία και Φιλισταία, το ξαναλέμε) Δαλιδά ζητούσε να μάθει το μυστικό της δύναμης του Σαμψών, ο οποίος πεισματικά και αντρίκια αρνιόταν. Όμως, από την πολλή μουρμούρα και το λέγε-λέγε, του έκανε τη ζωή μαύρη και ἐξέθλιψεν αὐτὸν ἐν λόγοις αὐτῆς πάσας τὰς ἡμέρας καὶ ἐστενοχώρησεν αὐτόν, καὶ ὠλιγοψύχησεν ἕως τοῦ ἀποθανεῖν. (Ο φεμινισμός ίσως και να μην είναι το ισχυρό σημείο της Παλαιάς Διαθήκης). Αφού κόντεψε να πεθάνει από τη γκρίνια της δηλαδή, δεν άντεξε ο καημένος και της το είπε το μυστικό της δύναμής του, τα μακριά του μαλλιά (τα payot, ήτοι τους χαρακτηριστικούς βοστρύχους που διατηρούν και οι Ορθόδοξοι Εβραίοι σήμερα) που τα είχε ταμένα στον Κύριο. Έτσι, με την προδοσία της Δαλιδάς και ενώ αυτός κοιμόταν στην αγκαλιά της, οι Φιλισταίοι τον κούρεψαν εν χρω. Ο Κύριος, γνωστός για την επιμονή του στη λεπτομέρεια, θύμωσε με το κούρεμα των μαλλιών που του είχαν τάξει και γύρισε το βλέμμα του από την άλλη (ἀπέστη ἀπάνωθεν αὐτοῦ)· ο Σαμψών έχασε τη δύναμή του, οπότε οι Φιλισταίοι τον τύφλωσαν καὶ κατήνεγκαν αὐτὸν εἰς Γάζαν καὶ ἐπέδησαν αὐτὸν ἐν πέδαις χαλκείαις, καὶ ἦν ἀλήθων [σσ. δηλαδή άλεθε] ἐν οἴκῳ τοῦ δεσμωτηρίου, τον έβαλαν δηλαδή στο μαγγάνι να αλέθει γεννήματα, σιδηροδέσμιος και αόμματος στη Γάζα.

Όπως ξέρουμε, όταν αργότερα για να διασκεδάσουν οι Φιλισταίοι έφεραν τον Σαμψών στον Ναό τους, αυτός προσευχήθηκε στο Θεό, «σχώρα με Κύριε και μόνο μια φορά ξαναδώσε μου δύναμη για να ἀνταποδώσω ἀνταπόδοσιν μίαν περὶ τῶν δύο ὀφθαλμῶν μου τοῖς ἀλλοφύλοις». Και ο Κύριος, που η Δικαιοσύνη είναι άλλο ένα χαρακτηριστικό του, του έδωσε δύναμη και αυτός έριξε τις κολώνες του ναού καὶ ἔπεσεν ὁ οἶκος ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας καὶ ἐπὶ πάντα τὸν λαὸν και απέθανε η ψυχή του μετά των αλλοφύλλων. Μάλιστα ἦσαν οἱ τεθνηκότες, οὓς ἐθανάτωσε Σαμψὼν ἐν τῷ θανάτῳ αὐτοῦ, πλείους ἢ οὓς ἐθανάτωσεν ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ, άρα περισσότεροι από χίλιοι. Και δεν έζησαν καλά ούτε αυτοί, ούτε ο Σαμψών.

Έτσι λοιπόν, όχι μόνο πήρε ο Σαμψών τη μεταθανάτια εκδίκησή του για τους δύο πανάκριβους, όπως αποδείχτηκε τελικά, οφθαλμούς του, αλλά είχαμε και τη θέσπιση της αρχής της αναλογικότητας κατά την άσκηση του δικαιώματος στην αυτοάμυνα του Ισραήλ, αρχή που με θρησκευτική ευλάβεια τηρείται μέχρι και σήμερα από τη θεοσεβή αυτή χώρα στις σχέσεις της με τους Φιλισταίους, των οποίων η χώρα στα Αραβικά λέγεται فلسطين‎ Filisṭīn, στα Ελληνικά Παλαιστίνη και στα Εβραϊκά פלשתינה‎ Palestina· και η αρχή της αναλογικότητας είναι: για κάθε έναν δικό μας χίλιοι δικοί σας.

Φιλισταίοι και Σταυροφόροι

Οι αρχαίοι Φιλισταίοι που φαίνεται ότι είχαν ιδιαίτερες σχέσεις με τους Μυκηναίους, μικρή εντούτοις σχέση έχουν με τους σημερινούς Παλαιστίνιους. Όπως μικρή σχέση έχουν και οι Εβραίοι της εποχής του Σαμψών με τους σημερινούς Εβραίους του κράτους του Ισραήλ. Ένα νήμα που ενώνει το τότε με το σήμερα είναι η γλώσσα. Οι Εβραϊκές φυλές δεν διέφεραν γλωσσικά ή εθνοτικά από τις άλλες σημιτικές φυλές της Χαναάν της εποχής. Επίσης, η συναρπαστική και μοναδική ιστορία της πανάρχαιης αυτής γλώσσας συμπεριλαμβάνει το γεγονός ότι ενώ ήταν μια νεκρή γλώσσα για χιλιετίες (ο Ιησούς λ.χ. μιλούσε Αραμαϊκά, όχι Εβραϊκά), αναβιώθηκε σχεδόν εκ του μηδενός από τους Σιωνιστές στα τέλη του 19ου αιώνα (υπήρχαν τότε μόνο τα γραπτά ιερά κείμενα, όχι προφορική παράδοση) για να γίνει, εκτός από επίσημη γλώσσα του κράτους και η ζωντανή, ομιλούμενη γλώσσα που είναι σήμερα.

Αλλά πιο σημαντικό νήμα στα πλαίσια αυτού του άρθρου είναι το νήμα που συνδέει τον θρυλικό Σαμψών, τους Σταυροφόρους και το σύγχρονο κράτος του Ισραήλ: και τους τρεις τους ενώνει η συντριπτική τακτική υπεροπλία από τη μία και η εκπληκτική στρατηγική αδυναμία που ισοδυναμεί με τύφλωση από την άλλη.

Οι Σταυροφόροι είχαν το τακτικό πλεονέκτημα, αφού ένας ιππότης ισοδυναμούσε με δεκάδες ατάκτους στο πεδίο της μάχης. Αυτό τους έκανε γρήγορα να χάσουν την εικόνα του στρατηγικού στόχου: του πώς να κρατήσουν τους Άγιους Τόπους περικυκλωμένοι από εχθρικό πληθυσμό. Όχι μόνο αυτό: όντας υπεροπτικά σίγουροι για την τακτική υπεροπλία, δεν κατάλαβαν ότι ο εχθρός τους εξελισσόταν, μάθαινε και έβρισκε τρόπους να αντισταθμίσει στρατηγικά το τακτικό αυτό πλεονέκτημα. Ο Σαλαντίν, ένας από τους μεγαλύτερους στρατηγούς της ιστορίας, τελικά τους πέταξε στη θάλασσα.

Οι σημερινοί Ισραηλινοί βασίζονται και αυτοί στην τεχνολογική τους υπεροπλία, την αεροπορία και το εκπληκτικά αποτελεσματικό σύστημα αεράμυνας που διαθέτουν, τον «Σιδερένιο Θόλο». Πράγματι, αυτός σταμάτησε πάνω από 95% των πυραύλων που έστειλε η Χαμάς. Παρά τις χίλιες παλαιστινιακές ρουκέτες, οι απώλειες του Ισραήλ ήταν πολύ μικρές, τόσο σε ανθρώπινες ψυχές όσο και σε κτίρια ή εξοπλισμό.

Όμως: Το Ισραήλ, παρά τη μετατροπή της Λωρίδας της Γάζας σε μια ανοιχτή φυλακή, δεν είναι σε θέση να σταματήσει τη ροή εφοδίων και τεχνολογίας από το Ιράν. Δεν είναι σε θέση να σταματήσει την εργοστασιακή παραγωγή των πυραύλων στη Γάζα. Οι πυραυλικές επιθέσεις για πρώτη φορά συγχρονίζονται με την Ιντιφάντα των Παλαιστινίων ισραηλινής υπηκοότητας: οι σημαίες της Χαμάς υψώθηκαν στο ίδιο το τέμενος αλ-Ακσά για πρώτη φορά και προς μεγάλη απορία των μυστικών υπηρεσιών που δεν ήξεραν ότι υπήρχαν τέτοιοι δεσμοί. Το Ισραήλ δεν είναι σε θέση να παραλύσει τη στρατιωτική και παραγωγική οργάνωση των Παλαιστινίων παρά τις στοχευμένες δολοφονίες των αρχηγών (οι οποίοι εξάλλου γνωρίζουν οι ίδιοι ότι είναι αναλώσιμοι: είναι προφανές ότι το δίκτυο παραγωγής και εκτόξευσης πυραύλων δεν βασίζεται σε λίγους ειδικούς αλλά σε μεθόδους διάχυσης της τεχνικής γνώσης στον ευρύτερο πληθυσμό). Από την άλλη μεριά, η τεχνογνωσία διαρκώς βελτιώνεται. Το βεληνεκές αυξάνεται (αυτή τη φορά χτυπήθηκαν στόχοι στο Τελ Αβίβ). Η ακρίβεια βελτιώνεται συστηματικά. Δεν αργεί η μέρα που μια μεγάλη ομοβροντία πυραύλων από τη Γάζα θα έχει επαρκή συντονισμό χρονικό και τοπικό ώστε να υπερκεράσει τις δυνατότητες του «Θόλου»: τότε η μεγάλης κλίμακας ζημιά δεν θα μπορεί να αποκλειστεί.

Τακτική και στρατηγική

Τα τωρινά γεγονότα είναι γνωστά: παρακινημένος από την πολιτική αστάθεια και την αδυναμία συγκρότησης κυβέρνησης μετά από τέσσερις απανωτές εκλογές, ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Νετανιάχου έστησε χωρίς πολλά προσχήματα σκηνικό έντασης, στέλνοντας την αστυνομία στο τέμενος αλ-Ακσά, χτισμένο στο λόφο που ήταν κάποτε ο Ναός της Παλαιάς Διαθήκης και τρίτο αγιότερο μνημείο του Ισλάμ, τη νύχτα των προσευχών για το Qadr στις 8 Μαΐου, τραυματίζοντας πάνω από 300 Παλαιστίνιους ισραηλινής υπηκοότητας. Η Χαμάς προφανώς απάντησε με πυραύλους, οι Ισραηλινοί Εβραίοι σχημάτισαν ομάδες και άρχισαν να κυνηγούν Παλαιστίνιους στους δρόμους (με τουλάχιστον έναν θάνατο), η αεροπορία βομβάρδισε τυφλά τη Γάζα χτυπώντας μέχρι και το Associated Press, και όλα αυτά χωρίς να καταφέρει να σταματήσει τους πυραύλους από τη Γάζα.

Γιατί το έκανε αυτό ο Νετανιάχου; Ποιος ο στρατηγικός στόχος του Ισραήλ;

Μέχρι πριν ένα δύο μήνες οι τωρινές εξελίξεις ήταν ένα σχετικά απομακρυσμένο ενδεχόμενο. Η στρατηγική του Ισραήλ για το ζήτημα φαινόταν να πετυχαίνει. Επρόκειτο για τη στρατηγική «έξω-μέσα»: Πρώτα εξομαλύνουμε τις σχέσεις του Ισραήλ με τον έξω κόσμο, πάνω απ’ όλα με τους γείτονες, τον αραβικό κόσμο, ώστε αυτοί να συμβάλλουν θετικά στην επίλυση (ή καλύτερα το κουκούλωμα) της εσωτερικής κρίσης. Η στρατηγική αυτή, που είναι το αντίθετο της παραδοσιακής προσέγγισης «μέσα-έξω», πρώτα επίλυση του Παλαιστινιακού, μετά εξομάλυνση με τους γείτονες, φαινόταν ότι λειτουργούσε κάτω από την πίεση της πραγματικότητας: και οι ΗΠΑ ήταν διατεθειμένες να κάνουν όλα τα χατίρια του Μπίμπι (Νετανιάχου), αλλά και οι χυδαίες αντιδραστικές δικτατορίες και μοναρχίες του Κόλπου ήταν διατεθειμένες να συνδράμουν το Ισραήλ, αν αυτό θα σήμαινε την υποστήριξη της Δύσης στη συνέχιση της διεφθαρμένης και προσβλητικής για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ύπαρξής τους. Ίσως μάλιστα αυτές να θέλουν περισσότερο ακόμα και από το Ισραήλ να πάψει πια η παλαιστινιακή φωνή αντίστασης, φωνή που αρθρώνεται στα αραβικά και την καταλαβαίνουν επομένως οι λαοί τους.

Το σχέδιο φαινόταν πως πήγαινε καλά. Η ισραηλινή ηγεσία ήταν πεπεισμένη ότι η πολυδιάσπαση των παλαιστινιακών εδαφών, μαζί με την επερχόμενη ενσωμάτωση της νεότερης γενιάς Παλαιστινίων της Δυτικής Όχθης του Ιορδάνη θα σήμαιναν ότι η παύση της εξωτερικής στήριξης από τις μοναρχίες θα ήταν το τέλος της αντίστασης. Η κατανόηση της ματαιότητας της κατάστασης, η απελπισία των Παλαιστινίων θα γινόταν το τέλος αυτού του λαού. Το πιθανότερο είναι, βέβαια, ότι υπεροψία και μέθη, βασισμένη στην τακτική υπεροπλία του Ισραήλ, ήταν οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτήν την τόσο εσφαλμένη πεποίθηση.

Υπεροψία και μέθη αδικαιολόγητη (όπως πάντα είναι), λαμβάνοντας υπόψη την πραγματική κατάσταση και κυρίως από τις αδυναμίες του ίδιου του Ισραήλ. Γιατί η εβραϊκή πλευρά σε καμιά περίπτωση δεν είναι πλέον σε θέση να θέτει αυτή τους όρους της με ατσάλινη αποφασιστικότητα όπως μπορούσε να το κάνει σε παλιότερες εποχές. Γιατί η αδυναμία συγκρότησης κυβερνητικού κέντρου είναι σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων στην ισραηλινή κοινωνία. Τα κόμματα προ πολλού έχουν σταματήσει να εκφράζουν διαφορετικές πολιτικές και οικονομικές γραμμές, όντας όλα πια υπέρ της ελεύθερης αγοράς και του ακραίου κέντρου και στοιχίζονται πλέον πίσω από ταυτοτικές γραμμές, κρύβοντας και συγχέοντας έτσι τις ταξικές γραμμές και τη δυνατότητα εντέλει άσκησης συνεκτικής πολιτικής: Ορθόδοξοι εθνικιστές, Κοσμικοί, Υπερορθόρδοξοι, Ρώσοι ή Άραβες, κάθε ένας με τις υποδιαιρέσεις τους και τα συμφέροντά του. Οι υπερορθόδοξοι υποπτεύονται τους κοσμικούς του κόμματος Yesh Atid (με ηγέτη τον Yair Lapid), οι πιστοί εθνικιστές της Νέας Δεξιάς του Yamina (υπό τον Νaftali Bennet) σιχαίνονται την ισχυρή και δομημένη LGBT+ κοινότητα και, εννοείται, όλοι μαζί απεχθάνονται τους Παλαιστίνιους.

Τόσα χρόνια κατοχής της ξένης γης έχουν και συνέπειες. Το σιωνιστικό σχέδιο, αρχικά είχε στο εσωτερικό της εβραϊκής κοινότητας μια υγιή ιδεολογική αιτιολόγηση: τη φυγή από την φρικτότερη βιαιότητα στην ανθρώπινη ιστορία, αιτιολόγηση που μαζί με τα ισχυρά σοσιαλιστικά στοιχεία (λ.χ. τα κιμπούτζ) δρούσαν ως ιδεολογικό τσιμέντο για τους νέους κατοίκους της Παλαιστίνης. Το πρόβλημα όμως της εκδίωξης και καταπίεσης ενός ολόκληρου πληθυσμού, το γεγονός δηλαδή ότι το Ισραήλ χρειάζεται να κλέψει τη γη και να εκμεταλλευτεί την εργασία των Παλαιστινίων τελικά δεν μπορούσε παρά να διαφθείρει αυτό το αρχικό όραμα (γιατί ως τέτοιο το βίωναν οι πρώτες γενιές Ισραηλινών).

Κάθε μέρα πάνω από 100.000 Παλαιστίνιοι εργάτες, κάτοχοι ειδικής άδειας, περνάνε τα τειχισμένα σύνορα με τη Δυτική Όχθη για να κάνουν τις χειρωνακτικές δουλειές που δεν κάνουν οι Εβραίοι και να ξαναγυρίσουν στα σπίτια τους το βράδυ, όντας έτσι ένα παράξενο υβρίδιο εσωτερικής και εξωτερικής, νόμιμης και παράνομης μετανάστευσης. Οι παράνομοι οικισμοί στα κατεχόμενα εδάφη όχι μόνο επεκτείνονται, αλλά τα πιο ακραία στοιχεία ανάμεσα στους εποίκους καθορίζουν την κρατική πολιτική. Η Λωρίδα της Γάζας είναι μια συνεχής ανθρωπιστική καταστροφή. Όλα τα παραπάνω μπορούν να συμβαίνουν μόνο αν στον γιγαντιαίο κρατικό μηχανισμό ελέγχου και καταπίεσης των Παλαιστινίων συνεισφέρουν, λιγότερο ή περισσότερο, όλοι οι πολίτες του Ισραήλ. Η πολιτική της διαίρεσης και διαφθοράς των παλαιστινιακών αρχών, η διαρκής στήριξη και επέκταση των μυστικών υπηρεσιών που δεν λογοδοτούν σε κανένα, η έγκριση και η ενθάρρυνση της αυθαιρεσίας έχουν διαχυθεί μαζί με το μαύρο χρήμα στο εσωτερικό της πλούσιας, μορφωμένης τεχνικά, προοδευμένης και ιδιαίτερα «δυτικής» ισραηλινής κοινωνίας. Καμιά κοινωνία δεν μπορεί να εσωτερικεύσει σε τέτοιο βαθμό την αστυνόμευση και τη διαφθορά.

Οι θεσμοί της περιβόητης «κοινωνίας των πολιτών» καταρρέουν, το σύνολο της κοινωνίας στρέφεται προς τα ακροδεξιά, η αστυνομική αυθαιρεσία μετατρέπεται σε ενεργή συμμετοχή σε πογκρόμ και λιντσαρίσματα. Όταν ο αρχηγός της αστυνομίας απηυδισμένος ζήτησε ψυχραιμία και μίλησε για «τρομοκράτες και από τις δύο πλευρές», ο υπουργός Δημόσιας Τάξης του Λικούντ τον κατηγόρησε για αριστερισμό (μια πολιτική στάση που δεν υφίσταται πλέον στο Ισραήλ).

Ομοίως ο στρατός του Ισραήλ, το καμάρι της χώρας, έχει πάψει να μπορεί να δρα στρατηγικά. Οι βομβαρδισμοί ήταν μαζικοί, αλλά τυφλοί στην Γάζα. Οι επιχειρήσεις ψυχολογικού πολέμου αποτυχημένες. Η επιτυχία των υπηρεσιών πληροφοριών περιορισμένη. Για παράδειγμα, ο στρατός στις 14 Μαΐου ανακοίνωσε χερσαίες επιχειρήσεις στη Γάζα, προκειμένου οι μαχητές της Χαμάς να κρυφτούν στα τούνελ, τα οποία και βομβάρδισε η αεροπορία: το κόλπο απέτυχε γιατί η πληροφορία δόθηκε μόνο στα ξένα μέσα και όχι στα ντόπια, με αποτέλεσμα η Χαμάς να καταλάβει την παγίδα.

Η βασική στρατιωτική λειτουργία είναι πλέον η πρόκληση διαρκούς φόβου στον πληθυσμό και όχι η πολεμική αναμέτρηση. Σε αυτό το πλαίσιο και τα καταιγιστικά αλλά τυφλά χτυπήματα στη Γάζα. Αλλά ο φόβος έχει αρχίσει να έρχεται από την άλλη μεριά. Ο στρατός φοβάται πλέον τις χερσαίες επιχειρήσεις ύστερα από απανωτές αποτυχίες, ειδικά φυσικά μετά την πρωτοφανή ήττα από την Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Αλλά δεν είναι μόνο ο φόβος που τρώει τα σωθικά της ισραηλινής μηχανής. Οι νέοι αποφεύγουν πλέον τη στράτευση (που μέχρι πριν λίγα χρόνια τη βίωναν περίπου ως υπερήφανο δικαίωμα και όχι υποχρέωσή τους), όχι επειδή διαφωνούν με τις μεθόδους αντιμετώπισης των Παλαιστινίων, αλλά επειδή δεν νιώθουν αρκετά κορόιδα να πάνε στον στρατό με κίνδυνο για τη ζωή τους, προκειμένου κάποιοι να γίνουν ακόμα πιο πλούσιοι: προτιμούν να πλουτίσουν οι ίδιοι στις πλάτες των κορόιδων.

Η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης δεν είναι αποτέλεσμα της απλής αναλογικής (ένα κληροδότημα του αριστερού παρελθόντος), αλλά δείγμα των βαθύτερων διαιρέσεων και αντιφάσεων στο ίδιο το κοινωνικό σώμα, διαιρέσεων με μακροπρόθεσμα αποδιαρθρωτικό χαρακτήρα. Ο Νετανιάχου έδωσε εντολή για εισβολή στο αλ-Ακσά με προφανή τακτικό στόχο τη συσπείρωση του εβραϊκού στοιχείου γύρω του και την αποσόβηση των συνεπειών της επερχόμενης δίκης του με κατηγορίες διαφθοράς. Ο τακτικισμός αυτός δεν θα είχε γίνει ανεκτός από τον κρατικό μηχανισμό, αν ο τελευταίος λειτουργούσε κανονικά και έβλεπε τον στρατηγικό του στόχο, τη μακροπρόθεσμη συμβίωση με τους Παλαιστίνιους (και τον τρόπο που αυτή θα γίνει εφικτή). Το στρατηγικό κενό επιτείνεται από το γεγονός ότι οι θηριωδίες κατά των Παλαιστινίων γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εμφανιστούν ως «αυτοάμυνα» ή να κρυφτούν πίσω από κατηγορίες για αντισημιτισμό. Η στήριξη που προσφέρει η Δύση γίνεται όλο και δυσκολότερη, σε σημείο που ακόμα οι νεότερης γενιάς εβραϊκής καταγωγής Αμερικανοί έχουν σταματήσει να υποστηρίζουν αναφανδόν το κράτος του Ισραήλ, αφού δεν το αισθάνονται πλέον «δικό τους». Ταυτόχρονα, όλο και περισσότερο το ενδεχόμενο επίθεσης στο Ιράν, ένα ενδεχόμενο που παρά τη μαζική και ευρύτερη καταστροφή που θα έφερνε, ήταν ένα από τα κυριότερα στοιχήματα της κυβέρνησης Νετανιάχου και των συμμάχων της, φαίνεται να χάνει τη λάμψη του στις δεξαμενές σκέψης των υπερπόντιων φίλων του Ισραήλ.

Αντίθετα, οι Παλαιστίνιοι έχουν πλέον το στρατηγικό πλεονέκτημα. Μπορούν να είναι απρόβλεπτοι (αντίθετα από τις προβλέψιμες τακτικές κινήσεις της Τζαχάλ, του ισραηλινού στρατού), ενωμένοι (ειδικά μετά τα πρόσφατα γεγονότα που βρήκαν μια νέα ενότητα μεταξύ της Γάζας, της Δυτικής Όχθης και της αραβο-ισραηλινής μειονότητας) και με υψηλό ηθικό. Η εκεχειρία που ανακοινώθηκε, μπορεί να βρίσκει τους Παλαιστίνιους με συντριπτικά μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων, αλλά ο ηττημένος αυτή τη στιγμή τουλάχιστον, είναι από την άλλη πλευρά.

Οι ρωγμές στο εποικοδόμημα, η διάδοση της (νεοφιλελεύθερης, να τα λέμε κι αυτά) νοοτροπίας «ό,τι φάμε κι ό,τι πιούμε», η μαζική διαφθορά συνειδήσεων ύστερα από τόσα χρόνια απαρτχάιντ, δεν επιτρέπουν τη διαμόρφωση συνεκτικών στρατηγικών. Η ισραηλινή κοινωνία πάσχει από ανυπαρξία ιδεολογικού τσιμέντου, από ανυπαρξία συνεκτικών ιδεολογιών που να της επιτρέπουν να συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά, χωρίς να χρειάζεται να σταματήσει και να σκεφτεί τι κάνει. Αυτή τη στιγμή όμως, όχι μόνο δεν μπορεί να σταματήσει, αλλά επιταχύνει με σπασμένα φρένα σε μια πορεία που δεν μπορεί να ελέγξει. Όλο και λιγότερο είναι δυνατή η κατάστρωση στρατηγικών σχεδίων σε μια κατάσταση που όλο και περισσότερο θυμίζει τον τελευταίο στίχο των Κριτών (21:25): «ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις οὐκ ἦν βασιλεὺς ἐν Ἰσραήλ· ἀνὴρ τὸ εὐθὲς ἐνώπιον αὐτοῦ ἐποίει». Τον καιρό εκείνο, δεν υπήρχε βασιλιάς στον Ισραήλ. Και ο καθένας έκανε ότι του κατέβαινε στο κεφάλι.

Το Ισραήλ, ως συμπύκνωση ενός ευρωπαϊκού (με την ευρύτερη έννοια) ιμπεριαλιστικού-αποικιοκρατικού σχεδίου, θα έπρεπε να σταματήσει για μια στιγμή και να κοιτάξει τον εαυτό του στον καθρέφτη. Ακόμα όμως και να ήθελε να το κάνει αυτό, δεν θα μπορούσε: γιατί το Ισραήλ, τρέχοντας σε έναν κατήφορο χωρίς στρατηγικό ορίζοντα, είναι μεθυσμένο από υπεροψία και τυφλωμένο. Αόμματο στη Γάζα.

inffowar logo

Βοήθησε το INFO-WAR να συνεχίσει την ανεξάρτητη δημοσιογραφία

Για περισσότερες επιλογές πατήστε εδώ