Του Λεωνίδα Βατικιώτη
Με την άκρα Δεξιά, το ρατσισμό και τις δυνάμεις του κοινωνικού ρεβανσισμού να επελαύνουν απ’ άκρη σε άκρη του κόσμου κανείς δεν περίμενε πώς οι φετινές Πρωτομαγιάτικες διαδηλώσεις θα έκαναν τη διαφορά, με αθρόα συμμετοχή διαδηλωτών. Έδωσαν ωστόσο το στίγμα της πολιτική συγκυρίας με τα αιτήματα σε κάθε συγκέντρωση να αντανακλούν τα επίδικα της κάθε χώρας.
Στη Λειψία της Γερμανίας για παράδειγμα οι ομιλητές στρέφονταν ενάντια στην άκρα Δεξιά, όπως και στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας που η διαδήλωση είχε κυρίως αντι-ναζιστικό χαρακτήρα. Στην Ισπανία οι διαδηλωτές ζητούσαν μισθολογικές αυξήσεις και την επιστροφή όσων έχασαν τα χρόνια της κρίσης.
Στην Τουρκία ακόμη και σήμερα οι πρωτομαγιάτικες διαδηλώσεις κυρίως αποτίνουν φόρο τιμής στους δολοφονημένους της Πρωτομαγιάς του 1977 όταν ακροβολισμένοι ελεύθεροι σκοπευτές από το γειτονικό ξενοδοχείο Ιντερκοντινένταλ πυροβολούσαν αδιακρίτως τους συγκεντρωμένους. Το αποτέλεσμα ήταν τουλάχιστον 34 νεκροί και η μετατροπή της πλατείας Ταξίμ σε συμβολικό τόπο μνήμης. Σε τέτοιο βαθμό ώστε ακόμη να απαγορεύονται εκεί οι διαδηλώσεις. Έτσι την Τρίτη το καθεστώς Ερντογάν προχώρησε σε περισσότερες από 100 συλλήψεις, κάνοντας επίδειξη πυγμής. Κι ας ήξερε ότι απέναντί του δεν είχε τους Γκιουλενιστές, αλλά την πολιτική και κοινωνική Αριστερά.
Η χώρα όμως όπου η Πρωτομαγιά τιμήθηκε με τον καλύτερο τρόπο ήταν η Γαλλία. Δεν είναι μόνο η Γιακωβίνικη παράδοση ή οι μνήμες εκείνου του Μάη που πλέον μπήκε στη δεύτερη πεντηκονταετία του, ούτε μόνο τα «κίτρινα γιλέκα» που μόλις τρεις μέρες πριν την Πρωτομαγιά συμπλήρωσαν 23 Σαββατοκύριακα κινητοποιήσεων, που έβγαλαν τους Γάλλους στο δρόμο. Είναι επίσης η νέα αντεπίθεση που ετοιμάζει ο Μακρόν η οποία μπορεί να εμφανίζεται ως προσαρμογή στην πραγματικότητα ή ακόμη και ικανοποίηση μέρους των αιτημάτων των «κίτρινων γιλέκων», με τη συζητούμενη κατάργηση της σχολής δημόσιας διοίκησης ΕΝΑ, που αποτελεί εκτροφείο της αστικής τάξης, να επιχειρεί να δημιουργήσει εντυπώσεις επιδίωξης ισότητας και πληγμάτων στα προνόμια της ελίτ, επί της ουσίας όμως σηματοδοτεί μια αντιλαϊκή ρεβάνς.
Θα ξεδιπλωθεί δε, από την επομένη των ευρωεκλογών, για …προφανείς λόγους. Στο επίκεντρο της θα έχει τη συρρίκνωση των κοινωνικών δαπανών με τις οποίες θα επιχειρήσει να καλύψει τα ελλείμματα που θα δημιουργήσει η μείωση της φορολογίας εισοδήματος (ύψους 5 δισ. ευρώ) και την αύξηση των απαιτούμενων χρόνων για τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης. Αύξηση του χρόνου εργασίας στην πραγματικότητα ετοιμάζει ο Μακρόν και δεν ήταν καθόλου τυχαία η προτροπή του στους Γάλλους λίγες μέρες πριν τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς ότι πρέπει να δουλεύουν περισσότερο.
Το αίτημα όμως που διεκδίκησαν κι απαγχονίστηκαν γι’ αυτό οι εργάτες του Σικάγου το 1886 ήταν η μείωση των ωρών εργασίας: 8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση, 8 ώρες ελεύθερος χρόνος. Η προτροπή του γάλλου προέδρου, 133 χρόνια μετά την εξέγερση του Σικάγου, δείχνει πόσο επίκαιρο και νευραλγικής σημασίας είναι το αίτημα της μείωσης των ωρών εργασίας σήμερα, όταν μια γενική τάση μείωσης των ωρών εργασίας έχει ανακοπεί. Λόγω κυρίως της μείωσης των μισθών και της ελαστικοποίησης των σχέσεων εργασίας, με την εξάπλωση των εργασιών που στηρίζονται στην ημι-απασχόληση, το αποτέλεσμα είναι όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι για να σχηματίσουν στο τέλος του μήνα έναν αξιοπρεπή μισθό να δουλεύουν μέχρι εξαντλήσεως: 10 και 12 ώρες.
Παράλληλα ωστόσο με τη γενικευμένη αύξηση των ωρών ανά εβδομάδα και των χρόνων εργασίας, μέχρι να συμπληρωθούν τα έτη συνταξιοδότησης, έχει ενδιαφέρον να ρίξουμε μια ματιά στη κατάταξη των χωρών με βάση τις ώρες εργασίας. Με βάση τη Eurostat που μετράει τους μέσους όρους ωρών εργασίας όσων απασχολούνται σε δουλειές πλήρους και μερικής απασχόλησης η Ελλάδα διατηρεί τα πρωτεία σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, με 42,3 ώρες ανά εβδομάδα. Ακολουθούν, με απόσταση μάλιστα, Βουλγαρία (40,8 ώρες), Πολωνία (40,7 ώρες), Τσεχία (40,3), Σλοβακία (40,1), Ρουμανία (39,9), Ουγγαρία (39,7), Κροατία (39,4), Πορτογαλία (39,4) και Σλοβενία (39,3 ώρες εργασίας ανά εβδομάδα).
Ούτε μια χώρα της Δυτική ή Βόρειας Ευρώπης δε συμμετέχει σε αυτή τη λίστα της ντροπής – αδιάψευστος μάρτυρας των χασμάτων που χωρίζουν την Ενωμένη κατά τ’ άλλα Ευρώπη. Τα ίδια θλιβερά ευρωπαϊκά πρωτεία διατηρεί η Ελλάδα και στην κατάταξη του ΟΟΣΑ που καταμετρά μέσο ετήσιο αριθμό ωρών εργασίας ανά εργαζόμενο. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα – μέλος της ΕΕ που φιγουράρει στην πρώτη πεντάδα της σχετικής λίστας. Μάλιστα, ενώ ο μέσος όρος των ωρών εργασίας σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 1.746 (στη Γερμανία 1.356 και στην πατρίδα του Θατσερισμού 1.543) στην Ελλάδα ο μέσος όρος των ωρών εργασίας είναι 1.956! Τι να μας πουν…
Η θλιβερή πρωτιά που διατηρεί στις ώρες εργασίας η Ελλάδα μαζί με τ’ άλλα περιφερειακά κράτη – μέλη της ΕΕ, σε αντιπαραβολή μάλιστα με το γεγονός ότι οι ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες βρίσκονται στην άλλη άκρη της κλίμακας με τους εργαζόμενους τους να δουλεύουν πολύ λιγότερες ώρες, δείχνει ότι το μεγαλύτερο ψέμα που ακούσαμε την προηγούμενη δεκαετία ήταν πώς για την κρίση φταίει πώς δε δουλεύουμε αρκετά. Αν ίσχυε αυτό το επιχείρημα τότε η μοναδική απειλή στην ανέφελη ευημερία της περιφέρειας της ΕΕ (ανατολική και νότια Ευρώπη) θα ήταν η ανάγκη αλλεπάλληλων διασώσεων της Γερμανίας και της υπόλοιπης βόρειας Ευρώπης…