Ρίφκιν μεταλλαγμένα

Τζέρεμι Ρίφκιν: Μορατόριουμ στα μεταλλαγμένα

Ευρύτερα γνωστός στο ελληνικό κοινό από τα βιβλία του «Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της» και «Ο αιώνας της βιοτεχνολογίας», ο διεθνούς φήμης ακτιβιστής και φιλόσοφος Τζέρεμι Ρίφκιν βρέθηκε στην Ελλάδα προσκεκλημένος της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης και της Greenpeace.

Κατά τη διάρκεια ομιλίας που έδωσε χτες το απόγευμα με θέμα τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, αναφέρθηκε στους κινδύνους που εγκυμονεί για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον η χρήση ενός τόσο ανεξερεύνητου ακόμη τομέα της σύγχρονης επιστήμης. Με συνέντευξη που παραχώρησε στην «Η» κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να συμμετάσχει σε διεθνές μορατόριουμ για την παραγωγή και κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων.

Έχετε επιτελέσει σύμβουλος αρχηγών κρατών και κυβερνητικών στελεχών σε όλο τον κόσμο ενώ θεωρείται ότι ασκείτε σημαντική επιρροή στη διαμόρφωση της αμερικανικής πολιτικής για την βιοτεχνολογία. Τι θα συμβουλεύατε την ελληνική κυβέρνηση σχετικά με τα μεταλλαγμένα τρόφιμα;

Ηδη από το 1985 το Foundation of Economic Trends του οποίου είμαι πρόεδρος, έχει προτείνει την εφαρμογή διεθνούς μορατόριουμ. Εχω κάνει σχετική πρόταση σε αρκετούς αρχηγούς κρατών με τους οποίους έχω συναντηθεί και θα έκανα το ίδιο και για την ελληνική κυβέρνηση. Ο λόγος για τον οποίο ζητάω τη διακοπή της εισαγωγής γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στις καλλιέργειες και την κατανάλωση τροφίμων, είναι ότι υπάρχουν σημαντικότατα ερωτήματα σε ότι αφορά αυτό που αποκαλούμε γενετική μόλυνση. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ακραίο πείραμα που πραγματοποιούμε στη φύση καθώς εισάγουμε σπόρους τροφίμων με γονίδια και πρωτεΐνες που δεν έχουν μπει ποτέ στο παρελθόν στην τροφική αλυσίδα. Μπορούμε, όπως γνωρίζετε, να παρακάμψουμε την παραδοσιακή διασταύρωση ζώων και φυτών και να εισάγουμε στα φυτά γονίδια που προέρχονται από ξένους οργανισμούς. Εισάγουμε δηλαδή ένα νέο πρωτόκολλο για την γεωργία. Είναι σαν να φέρνουμε εξωτικούς οργανισμούς σε ξένο γι αυτούς περιβάλλον.

Κάποιοι θα επιβιώσουν, ορισμένοι άλλοι, όμως, μπορεί να προκαλέσουν πραγματικό χάος στη φυσική ισορροπία. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η πλειοψηφία των μεταλλαγμένων φυτών θα είναι ασφαλής για τη δημόσια υγεία, θα ήταν απλοϊκό να πιστέψουμε ότι δεν θα υπάρξουν παρενέργειες από τις χιλιάδες γενετικές τροποποιήσεις που πραγματοποιούμε. Πώς θα διαπιστώσουμε όμως ποιες μεταλλαγές είναι ασφαλείς; Ουσιαστικά μετατρέπουμε τους καταναλωτές σε ινδικά χοιρίδια για πειράματα.

Στην Αμερική λόγου χάρη εντοπίσαμε πρόσφατα 44 περιστατικά αλλεργικού σοκ από κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι παρατηρείται μόνο ένα κρούσμα ανά δέκα χιλιάδες περιπτώσεις, το ζήτημα όμως είναι ότι εμείς δεν είμαστε σε θέση να ελέγξουμε τις επιπτώσεις.

Αυτό που έχω να πω στους ηγέτες σας λοιπόν είναι το εξής: Αντιμετωπίζουμε μια εντελώς διαφορετική κατάσταση που δεν έχει καμία σχέση με τη χημική η ακόμη και την πυρηνική μόλυνση. Η γενετική μόλυνση είναι τρόπον τινά ζωντανή και ως εκ τούτου απρόβλεπτη. Αναπαράγεται, μεταλλάσσεται και μπορεί να «μεταναστεύσει» με ταχείς ρυθμούς οπότε είναι πολύ αργά για να την ελέγξεις. Ασχέτως με τι οχυρώματα θα στήσεις για να περιορίσεις την εξάπλωση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, η γύρη μπορεί να τους μεταφέρει παντού. Στην Αμερική λόγου χάρη έχουμε γεωργούς που παράγουν καλαμπόκι με παραδοσιακά μέσα για την ευρωπαϊκή αγορά και οι σοδειές τους έχουν μολυνθεί με μεταλλαγμένους σπόρους από γειτονικές καλλιέργειες. Τι συμβαίνει λοιπόν με αυτούς τους αγρότες όταν δεν μπορούν να παράγουν αυτό που θέλουν; Και τι θα συμβεί ακόμη και με την άγρια βλάστηση που δέχεται την γύρη από γενετικά τροποποιημένα φυτά;

Τι αντιδράσεις προκάλεσε στο εσωτερικό των ΗΠΑ η στάση σας απέναντι στην εξάπλωση των μεταλλαγμένων καλλιεργειών;

Από τα μέσα της δεκαετίας του 80 είχαμε καταθέσει μήνυση εναντίον της κυκλοφορίας του πρώτου γενετικά τροποποιημένου σπόρου. Οι δικηγόροι μου κατέφυγαν στο ομοσπονδιακό δικαστήριο και κατάφεραν να αναβάλουν την κυκλοφορία του για πέντε χρόνια. Εμφανίστηκα τότε ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου. Αν θυμάμαι καλά μάλιστα προεδρεύον της συγκεκριμένης σύσκεψης ήταν ο ίδιος ο Αλ Γκόρ (γέλια) ενώ μαζί του βρίσκονταν εκπρόσωποι από όλες τις υγειονομικές υπηρεσίες της χώρας. Τους ρώτησα λοιπόν όλους : Πως θα προχωρήσετε εάν δεν υπάρξει προηγουμένως μια επιστημονικά τεκμηριωμένη μεθοδολογία για τον υπολογισμό των κινδύνων που ελλοχεύουν. Ολοι μου υποσχέθηκαν ότι αυτό θα γίνει σύντομα. Ξέρετε τι έγινε; Απολύτως τίποτα. Κανένας δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τη δυνατότητα υπολογισμού του κινδύνου.

Αν δεν υπάρχει, όμως, σχετική μεθοδολογία πως θα προχωρήσεις στην εισαγωγή μεταλλαγμένων; Με υποθέσεις και καλή πίστη; Και εδώ φτάνουμε στο δεύτερο σημαντικό ερώτημα που πρέπει να απασχολήσει την κυβέρνηση. Οι μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες δεν πρόκειται να παράσχουν μακροχρόνια κάλυψη για τη γενετική μόλυνση. Και αυτό βέβαια είναι φυσικό. Πως περιμένουμε να υπολογίσουν τα ασφάλιστρα και τις αποζημιώσεις όταν δεν μπορούν να υπολογίσουν τον κίνδυνο; Αυτό θα έπρεπε να απασχολήσει τον πρωθυπουργό. Αν ακόμη και οι ασφαλιστικές εταιρείες εκφράζουν την ανησυχία τους τότε γιατί θα πρέπει να επωμιστούν το ρίσκο οι πολίτες η ακόμη και ίδια η κυβέρνηση;

Στην Αμερική οι γεωργοί που είδαν τις καλλιέργειες τους να μολύνονται από μεταλλαγμένους σπόρους δεν μπορούν να πουλήσουν τις σοδιές τους. Ποιος θα τους αποζημιώσει; Η Μονσάντο λεει ότι δεν φέρει καμία ευθύνη ενώ το ίδιο κάνει και η κυβέρνηση. Αυτοί οι γεωργοί όπως και οι καταναλωτές είναι οι μεγάλοι χαμένοι της όλης διαδικασίας.

Γενικά πιστεύω ότι σε αυτά τα θέματα η Ευρώπη, διακόπτοντας την εισαγωγή μεταλλαγμένων σπόρων, έχει ακολουθήσει τον ορθό δρόμο σε αντίθεση με τις ΗΠΑ.

Συνέντευξη στον Άρη Χατζηστεφάνου
Ημερησία, Δεκέμβριος 2000

inffowar logo

Βοήθησε το INFO-WAR να συνεχίσει την ανεξάρτητη δημοσιογραφία

Για περισσότερες επιλογές πατήστε εδώ