Ημέρες επανάστασης συνεχίζει να ζει η Αίγυπτος δυο εβδομάδες μετά το ξέσπασμα νέων επεισοδίων στην επέτειο της ανατροπής του δικτάτορα Χόσνι Μουμπάρακ. Ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων έκανε λόγο για το ενδεχόμενο ολοκληρωτικής «κατάρρευσης του κράτους» καθώς χιλιάδες πολίτες σε ολόκληρη τη χώρα αψηφούν τις απαγορεύσεις με μαχητικές συγκεντρώσεις και ζητούν κατάργηση του συντάγματος που προώθησαν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Οι δηλώσεις του χαρακτηρίστηκαν από πολλούς αναλυτές σαν μια ακόμη απειλή πραξικοπήματος. Απέναντι σε αυτό το ενδεχόμενο πραγματοποιήθηκαν κινήσεις προσέγγισης ανάμεσα σε στελέχη της κυβέρνησης Μόρσι και δυνάμεις της αστικής αντιπολίτευσης, με επικεφαλής τον πρώην επιθεωρητή του ΟΗΕ και επικεφαλής Μετώπου Εθνικής Σωτηρίας (NSF), Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι.
Οι διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις, που έχουν στοιχίσει ήδη τη ζωή 60 ανθρώπων, ξεκίνησαν στην επέτειο δυο χρόνων από την Αιγυπτιακή επανάσταση αλλά και μετά την καταδίκη σε θάνατο οπαδών ποδοσφαιρικών ομάδων που είχαν λάβει μέρος σε αιματηρή εξέγερση τον περασμένο Φεβρουάριο. Δικαστήριο καταδίκασε σε θάνατο 21 οπαδούς τοπικής ομάδας του Πορτ Σαιντ και όταν μεγάλο πλήθος κινήθηκε προς τις φυλακές για να διαμαρτυρηθεί η αστυνομία άνοιξε πυρ με αληθινά πυρά σκοτώνοντας τουλάχιστον 30 από τους συγκεντρωμένους. Οι κάτοικοι του Πορτ Σαιντ είχαν χαρακτηρίσει τα επεισόδια στο γήπεδο προβοκάτσια των αρχών ασφαλείας. Οι οπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων μετατρέπονται πολλές φορές σε πρωτοπόρους λαϊκών εξεγέρσεων στη Μέση Ανατολή καθώς τα γήπεδα αποτελούν έναν από τους χώρους ελεύθερης συνάθροισης ακόμη και όταν βρίσκεται σε ισχύ απαγόρευση κυκλοφορίας.
Το Πορτ Σαίντ αποτέλεσε το επίκεντρο της νέας εξέγερσης η οποία επεκτάθηκε όμως γρήγορα και στο Κάιρο, την Αλεξάνδρεια και πολλές ακόμη πόλεις. Η κυβέρνηση Μόρσι απάντησε με απαγορεύσεις εξόδου και συναθροίσεων ενώ ισχυρές δυνάμεις του στρατού αναπτύχθηκαν για τη φύλαξη κυβερνητικών εγκαταστάσεων.
Όπως μετέδιδε από το Πορτ Σαιντ ο γνωστός ακτιβιστής και δημοσιογράφος Σαρίφ Αμπντελ Κούντους ο Μόρσι μετατράπηκε μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα σε έναν νέο Μουμπάρακ στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιεί τις αρχές ασφαλείας για να πνίξει στο αίμα της εξέγερση. Η άγρια καταστολή πάντως μάλλον έριξε λάδι στη φωτιά καθώς δεκάδες χιλιάδες πολίτες αψήφισαν τις απαγορεύσεις σε πολλές περιοχές της Αιγύπτου και συγκρούστηκαν με την αστυνομία.
Αίσθηση έχει προκαλέσει και η ενίσχυση του λεγόμενου μαύρου μπλοκ, ομάδας νεαρών που πραγματοποιούν επιθέσεις σε στόχους των Αδελφών Μουσουλμάνων εκφράζοντας τα πιο ριζοσπαστικά και κοσμικά στοιχεία της εξέγερσης. Η κυβέρνηση και ακραίες ισλαμικές οργανώσεις αντιμετώπισαν το μαύρο μπλοκ σαν τρομοκρατική οργάνωση και υποσχέθηκαν στους οπαδούς τους «εκδίκηση» με όρους που θυμίζει ανοιχτή βεντέτα. «Ο θεός, μάς διατάζει να σκοτώσουμε και να κόψουμε τα χέρια και τα πόδια των άπιστων και τώρα ο πρόεδρος πρέπει αν δώσει την εντολή να το κάνουμε» έλεγε χαρακτηριστικά ο θρησκευτικός ηγέτης οργάνωσης Γκαμά αλ Ισλαμίγια. Παρόλα αυτά και μέλη του μαύρου μπλοκ υποστήριξαν ότι ορισμένες από τις επιθέσεις που τους αποδόθηκαν πραγματοποιήθηκαν από προβοκάτορες της ασφάλειας.
Απέναντι στην κλιμακούμενη ένταση ο συνασπισμός της μετριοπαθούς αντιπολίτευσης, υπό τον Ελ Μπαραντέι, ζήτησε το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας ενώ απηύθυνε πρόσκληση διαλόγου και στους σαλαφιστές αλλά και τις ένοπλες δυνάμεις. Παρά τις ισχυρές μεταξύ τους αντιπαραθέσεις ο Μόρσι και το NSF φαίνεται να θεωρούν κοινό «εχθρό» το τεράστιο λαϊκό κίνημα της Αιγύπτου, το οποίο αμφισβητεί όχι μόνο τις παλιές δομές εξουσίας του Μουμπάρακ αλλά και τις δειλές προσπάθειες εκσυγχρονισμού του φιλοδυτικού μετώπου. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε κοινή επιστολή τους οι ηγέτες των κομμάτων που συναποτελούν το NSF καταδίκασαν «τη βία απ’ όπου και αν προέρχεται» εξισώνοντας ουσιαστικά τις λαϊκές μαχητικές εκδηλώσεις με την αιματηρή βία των αρχών ασφαλείας. Το NSF πραγματοποίησε μια ακόμη ανίερη συμμαχία με τους ακραίους ισλαμιστές σαλαφιστές του κόμματος Αλ Νουρ, οι οποίοι μέχρι σήμερα στήριζαν ανοιχτά την κυβέρνηση Προφανώς στόχος του Αλ Νουρ είναι να αποστασιοποιηθεί από τον Μόρσι ενόψει και των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών.
Η νέα εξέγερση προκάλεσε την εμφανή ανησυχία της Δύσης και κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες έχουν βρει στο πρόσωπο του Μόρσι και των Αδελφών Μουσουλμάνων έναν αξιόπιστο νέο σύμμαχο στη Μέση Ανατολή. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αν και εξέφρασε την απόλυτη στήριξή του στον Μόρσι φάνηκε να τον προειδοποιεί εμμέσως πλην σαφώς ότι κινδυνεύει να χάσει οριστικά τον έλεγχο αν εμμείνει στη σκληρή γραμμή της βίαιης καταστολής. Ο ίδιος ο πρόεδρος αν και επιχειρεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις αναγκάστηκε να ακυρώσει την περιοδεία του σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσας αφού πρώτα πρόλαβε να συναντηθεί με την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ. Το Βερολίνο άσκησε πιέσεις για το σχηματισμό κάποιου είδους κυβέρνησης συνεργασίας ενώ δεν θέλησε να συζητήσει καν το ενδεχόμενο διαγραφής του χρέους τη Αιγύπτου προς γερμανικές τράπεζες – όπως είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να κάνει.
Στόχος του Μόρσι ήταν να έχει επαφές με Γερμανούς επενδυτές αλλά και να ξεκινήσει νέο γύρο διαπραγματεύσεων με το ΔΝΤ, ο οποίος θα οδηγήσει στην επιβολή νέων μέτρων λιτότητας. Καθώς η αιγυπτιακή οικονομία βυθίζεται η κυβέρνηση φαίνεται να προωθεί τα ίδια νεοφιλελευθερα μέτρα εξαθλίωσης που οδήγησαν τον κόσμο στους δρόμους. Και σε αυτή της την προσπάθεια δεν θα βρει καμία αντίσταση από την μετριοπαθή αντιπολίτευση. Οι μόνοι που μπορούν να την σταματήσουν είναι οι πολίτες της Αιγύπτου.
Άρης Χατζηστεφάνου
ΠΡΙΝ 3/2/2012
Σχετικά θέματα:
O Φαραώ Μόρσι… Μουμπάρακ
Το τέλος του Χόσνι Μουμπάρακ
