Ο τρόμος ήταν χαραγμένος στο βλέμμα του Μος Ντεφ καθώς μια ομάδα γιατρών τον ακινητοποιούσε προκειμένου να του χορηγήσει τροφή από τη μύτη. Τι γύρευε όμως ένας διάσημος καλλιτέχνης της ραπ σε αυτή την κατάσταση;
Ο Ντεφ είχε αποφασίσει να συνεργαστεί με τον Βρετανό σκηνοθέτη Ασίφ Καπάντια σε ένα μίνι ντοκιμαντέρ που παρουσίαζε τις βασανιστικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται στο Γκουαντάναμο. Στις αρχές του 21ου αιώνα σε όλο τον κόσμο αυξάνονται οι απεργίες πείνας από κρατούμενους που μπορούν να διαμαρτυρηθούν για τις συνθήκες κράτησής τους θυσιάζοντας αν χρειαστεί την ίδια τους της ζωή.
Η ιστορία της απεργίας πείνας μας φέρνει πίσω στις προ-χριστιανικές κοινότητες της Ιρλανδίας. Ο μύθος λέει ότι ο απεργός πείνας έμενε έξω από το σπίτι του ανθρώπου τον οποίο κατηγορούσε για κάποια αδικία και αρνούνταν αν δεχθεί τροφή. Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι αυτή η Ιρλανδική κουλτούρα της αυτοθυσίας διαπέρασε τον αγώνα των Ιρλανδών απέναντι στη βρεταική κυριαρχία για να φτάσει στο αποκορύφωμά της το 1981 με την ηρωική απεργία δέκα μαχητών του IRA που συντάραξε την ηγεσία της Μάργκαρετ Θάτσερ. Ο Μπόμπι Σαντς μάλιστα, ο πρώτος από τους απεργούς που πέθαναν, είχε προλάβει να εκλεγεί στο βρετανικό κοινοβούλιο κατά τη διάρκει της απεργίας πείνας, χάρη στο τεράστιο κύμα συμπαράστασης που δημιουργήθηκε στη Βόρεια Ιρλανδία αλλά και στην Αγγλία.
Τις δικές τους σελίδες στην ιστορία έγραψαν όμως και οι απεργίες πείνας που πραγματοποιούσαν οι σουφραζέτες στις ΗΠΑ και τη Βρετανία, στις αρχές του 20ου αιώνα. Σε αυτές τις περιπτώσεις μάλιστα πιστεύεται ότι δοκιμάστηκε για πρώτη φορά και η δια της βίας παροχή τροφής στους κρατούμενους. Τα επόμενα χρόνια, προκειμένου οι κυβερνήσεις να αποφύγουν την λαϊκή κατακραυγή, απελευθέρωναν τους απεργούς πείνας μέχρι να βελτιωθεί η κατάσταση της υγείας τους και στη συνέχεια τους οδηγούσαν και πάλι στη φυλακή.
Στην Ινδία ο Γκάντι κέρδισε διεθνή αναγνωρισιμότητα με σειρά από απεργίες πείνας απέναντι στην Βρετανική κυριαρχία ενώ άνοιξε το δρόμο και για δεκάδες ακόμη Ινδούς επαναστάτες που κρατούνταν σε όλη τη χώρα.
Λιγότερο γνωστές είναι οι μεγάλες απεργίες πείνας που πραγματοποιούσαν Έλληνες πολιτικοί κρατούμενοι στα χρόνια του Μεσοπολέμου και του Εμφυλίου και τις οποίες έχουν καταγράψει ερευνητές όπως η Αμερικανίδα ανθρωπολόγος Μαργκαρετ Κένα και ο Αυστραλός δημοσιογράφος Μπερτ Μπερτλς. Η φωτογραφία του τελευταίου από την απεργία πείνας στις φυλακές της Ανάφης το 1935 είναι ένα από τα ελάχιστα οπτικά ντοκουμέντα του αγώνα Ελλήνων κομμουνιστών και άλλων αντιφρονούντων.
Απεργίες πείνας σε εξέλιξη
Εκτός από την Ελλάδα οι κρατούμενοι σε αρκετά ακόμη αυταρχικά καθεστώτα καταφεύγουν ακόμη και σήμερα σε απεργία πείνας για να εξασφαλίσουν στοιχειωδώς ανθρώπινες συνθήκες κράτησης. Στο αμερικανικό κολαστήριο του Γκουαντάναμο οι «ανθρωποφύλακες» του Ομπάμα είχαν αποφασίσει να χορηγήσουν φαγητό με τη βία ακόμη και κατά τη διάρκεια της νηστείας του Ραμαζανιού.
Δεκάδες ισλαμικές ενώσεις σε όλο τον κόσμο καλούσαν την κυβέρνηση Ομπάμα να σεβαστεί τουλάχιστον το Ραμαζάνι, ενώ ομάδες Αμερικανών καθηγητών ιατρικής καλούσαν τους στρατιωτικούς γιατρούς στο Γκουαντάναμο να μην υπακούσουν στις εντολές των ανωτέρων τους και να σεβαστούν τον όρκο τους στον Ιπποκράτη. Η αμερικανική Ένωση για τις Ελευθερίες των Πολιτών (ACLU) έχει χαρακτηρίσει την δια της βίας παροχή τροφής σε απεργούς πείνας σαν μια «εξαιρετικά απάνθρωπη και εξευτελιστική διαδικασία».
Προκειμένου να τελειοποιήσουν την βίαιη χορήγηση τροφής σε απεργούς πείνας Αμερικανοί αξιωματούχοι του πενταγώνου προσκάλεσαν πριν από μερικές ημέρες ισραηλινούς γιατρούς που χρησιμοποιούν εδώ και δεκαετίες παρόμοιες τεχνικές για εκατοντάδες παλαιστίνιους κρατούμενους. Όπως αποκάλυψε η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz στόχος των ισραηλινών είναι μεταξύ άλλων να διδάξουν στους Αμερικανούς δεσμοφύλακες και πρακτικές με τις οποίες θα περιορίσουν «το επικοινωνιακό κόστος» και την αρνητική δημοσιότητα που προκύπτει για τις Ηνωμένες Πολιτείες!
Στο Ισραήλ η κυβέρνηση προωθεί τις τελευταίες ημέρες νομοσχέδιο το οποίο θα διευκολύνει τις διοικήσεις των φυλακών να χορηγούν δια της βίας τροφή σε Παλαιστίνιους κρατούμενους. Οι ισραηλινές αρχές βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα κύμα απεργιών πείνας πολιτικών κρατουμένων όπως ο Ιορδανός κρατούμενος Αμπντάλα Μπαργούτι, ο οποίος έχει καταδικαστεί σε 2.500 χρόνια φυλακής ή ο Αϊμάν Χαμντάν ο οποίος δεν έχει δικαστεί αλλά κρατείται επ’ αόριστον από τις ισραηλινές αρχές. Καθώς γράφονταν αυτές οι γραμμές και οι δυο κρατούμενοι είχαν ξεπεράσει τις 70 ημέρες απεργίας πείνας και οι γιατροί που τους παρακολουθούν εκφράζουν φόβους ότι έχουν μόνο λίγα 24ωρα ζωής.
Για άλλη μια φορά δεκάδες κρατούμενοι στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ βάζουν την αξιοπρέπειά τους πάνω από την ίδια τους τη ζωή. Και πάντα κερδίζουν την πρώτη, ακόμη και όταν χάνουν τη δεύτερη.
INFO
Διαβάστε:
Εξόριστοι στο Αιγαίο, εκδόσεις Φιλίστωρ
Η καταγραφή από τον Αυστραλό δημοσιογράφο Μ. Μπερτλς των απεργιών πείνας των Ελλήνων πολιτικών κρατουμένων και εξόριστων κομμουνιστών του μεσοπολέμου και του εμφυλίου.
Δείτε:
Standard Operation Procedure
Ο βραβευμένος Βρετανός σκηνοθέτης Ασίφ Καπάντια παρουσιάζει μια αναπαράσταση αναγκαστικής χορήγησης τροφής στον ράπερ Μος Ντεφ, ο οποίος δέχτηκε να υποστεί το βασανιστήριο για την καμπάνια της οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων Reprieve
Hunger:
Η σκοτεινή σκηνοθετική ματιά του Στιβ ΜακΚουίν στην απεργία πείνας των μαχητών του ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού το 1981.
Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα των Συντακτών – 13/7/2013
Σχετικά θέματα:
Στις φυλακές του κόσμου
Μουσικές εκτελέσεις
ΗΠΑ: Το κλουβί με τους τρελούς
