Από το πρωί τα αντιπολιτευόμενα, και όχι μόνο, μέσα ενημέρωσης μεταφράζουν ένα τίτλο του Reuters με τρόπο που μας προκάλεσε αρκετά ερωτήματα.
Ο τίτλος λέει “Defiant Greek PM sets up EU clash with bailout rejection” και η πρώτη μετάφραση που μας ήρθε στο μυαλό είναι: «Ο ανυποχώρητος Έλληνας πρωθυπουργός προκαλεί σύγκρουση με την ΕΕ απορρίπτοντας το πρόγραμμα διάσωσης».
Αντί του ανυποχώρητος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το «αψηφών», που βέβαια δεν ακούγεται καλά για τίτλο, ή ακόμη και το αγέρωχος.
Παρόλα αυτά σε αρκετά δελτία ειδήσεων και εκπομπές ακούσαμε τη λέξη «προκλητικός». Ομολογουμένως είναι η πρώτη μετάφραση που δίνει το Google Translate οπότε δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τους συντάκτες για πολιτικές σκοπιμότητες – αν και είμαστε σίγουροι ότι υπάρχουν και αυτές.
Η γνώση μια ξένης γλώσσας όμως δεν σημαίνει ότι παίρνεις την πρώτη μετάφραση που σου δίνει κάποιο λεξικό. Άλλωστε σχεδόν όλα τα συνώνυμα που δίνει το ίδιο λεξικό (και σίγουρα τα συμφραζόμενα του τίτλου του Reuters) καθιστούν το “προκλητικός” τη χειρότερη επιλογή.
Συγκεκριμένα αναφέρονται τα: intransigent, resistant, obstinate, uncooperative, noncompliant, recalcitrant, obstreperous, truculent, dissenting, disobedient, insubordinate, subversive, rebellious, mutinous, feisty, unruly.
Τα περισσότερα συνώνυμα ταιριάζουν περισσότερο με τον ορισμό που δίνει στη λέξη “defiance” το Oxford English Dictionary (αντίσταση, απειθαρχία), το Collins (αυτό που χαρακτηρίζεται από αντίσταση ή έντονη αντίθεση στην εξουσία), ή ακόμη καλύτερα το Merriam-Webster (άρνηση υποταγής).
Πιστεύουμε ότι αν το Reuters ήθελε να πει «προκλητικός» θα χρησιμοποιούσε τη λέξη “provocative” που παραπέμπει σε μια ενεργητική κίνηση και όχι defiant που έχει περισσότερο αμυντικό χαρακτήρα.
Έχει όμως τόση πολιτική σημασία μια μετάφραση; Έχει και παραέχει. Γιατί ορισμένοι (όχι όλοι) από αυτούς που μεταφράζουν με τη λέξη «προκλητικός» διακατέχονται από ένα αίσθημα μανταμσουσουδισμού ή/και ραγιαδισμού: Να μην ενοχλήσουμε τους καλούς Ευρωπαίους που δίνουν λεφτά στους τεμπέληδες Έλληνες και μας πετάξουν έξω από την “Ε.Ε των λαών”, που τόσο πολύ νοιάζεται για εμάς.
Το πραγματικό πολιτικό πρόβλημα όμως είναι ότι το Reuters θα έπρεπε να έχει χρησιμοποιήσει τη λέξη “provocative” αντί του “defiant”.
Μια αριστερή κυβέρνηση οφείλει να προκαλεί πανικό, οργή και αηδία στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης του πλανήτη, τα οποία όπως και στην Ελλάδα εξυπηρετούν και συντηρούνται από εθνικές και υπερεθνικές οικονομικές ελίτ. Τα ίδια μέσα ενημέρωσης που εδώ και μια δεκαετία στήριξαν την μετατροπή της Ελλάδας σε πλυντήριο κεφαλαίων, ώστε να πραγματοποιηθεί μια τεράστια αναδιανομή εισοδήματος από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους προς τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του ευρωπαϊκού κέντρου, θα έπρεπε να σκυλιάζουν απέναντί μας.
Όταν ο Ούγκο Τσάβες αποφάσισε να αλλάξει τις ταξικές ισορροπίες στη χώρα του, τα τοπικά μέσα ενημέρωσης τον χαρακτήριζαν «μαϊμού» ενώ τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης της Δύσης του κολλούσαν συχνά το παρατσούκλι «δικτατορικός» (και ας είχε κερδίσει ίσως περισσότερες εκλογικές μάχες από τους περισσότερους προέδρους και πρωθυπουργούς του 20ου αιώνα).
Καλό θα ήταν λοιπόν και οι ψηφοφόροι της ελληνικής κυβέρνησης να σταματήσουν να αναζητούν εναγωνίως καλές ειδήσεις και χαρακτηρισμούς (μήπως δεν είναι και αυτό μια μορφή μανταμσουσουδισμού;) και να είναι υπερήφανοι μόνο αν μας απειλούν με τις επτά πληγές του Φαραώ και μας καταριούνται σε όποιο θεό και διάολο πιστεύουν. Τα πολλά χαμόγελα μας κάνουν να ανησυχούμε.
Άρης Χατζηστεφάνου