Σκηνές από τις πιο τεταμένες ημέρες του ψυχρού πολέμου θυμίζουν οι ανταλλαγές απειλών και ανακοινώσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας από τη στιγμή που έγιναν γνωστά τα σχέδια του Λευκού Οίκου να αναπτύξει βαρύ οπλισμό και εκατοντάδες άρματα μάχης σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που συνορεύουν με τη Ρωσία. Σχετικό σχέδιο του Πενταγώνου, το οποίο έχει τεθεί προς έγκριση στον αμερικανό υπουργό Άμυνας Αστον Κάρτερ, προβλέπει την αποστολή πολεμικού εξοπλισμού στη Λιθουανία, την Εσθονία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και την Ουγγαρία. Με πρόσχημα τη διευκόλυνση διενέργειας στρατιωτικών ασκήσεων οι ΗΠΑ σκοπεύουν να τοποθετήσουν για πρώτη φορά βαρύ οπλισμό σε χώρες μέλη του ΝΑΤΟ που αποτελούσαν τμήμα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
Μετακινήσεις στρατευμάτων και οπλισμού προς τα δυτικά σύνορα της χώρας πραγματοποιεί και η Ρωσία ενώ ο πρόεδρος Πούτιν ξεκαθάρισε ότι «είμαστε αναγκασμένοι να στρέψουμε τις ένοπλες δυνάμεις μας… προς τις περιοχές απ’ όπου δεχόμαστε απειλή». Συγκεκριμένα αναμένεται η ενίσχυση με τακτικούς πυραύλους της περιοχής του Καλίνινγκραντ στη Μαύρη Θάλασσα – ένα θύλακα ανάμεσα στην Πολωνία και τη Λιθουανία χωρίς χερσαία σύνδεση με τη Ρωσία.
Η σημαντικότερη απειλή της Μόσχας όμως αφορά την ενίσχυση του πυρηνικού οπλοστασίου της, με 40 νέους διηπειρωτικούς πυραύλους, που όπως υποστήριξε ο Πούτιν «θα είναι σε θέση να παρακάμπτουν ακόμη και τα πλέον εξελιγμένα συστήματα αντι-πυραυλικής προστασίας».
Η Ουάσιγκτον επιχειρεί εδώ και μήνες να αυξήσει την ένταση στην περιοχή και να προκαλέσει μια αντίδραση της Ρωσίας με την συνεχή πραγματοποίηση νατοϊκών ασκήσεων σε όλο το μήκος των ρωσικών συνόρων από την Αρκτική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα. Τα περιστατικά παρ’ ολίγον εμπλοκής νατοϊκών πολεμικών σκαφών με ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη αυξάνονται δραματικά το τελευταίο διάστημα ενώ δεν λείπουν περιστατικά όπου ίλες αμερικανικών αρμάτων μάχης (στα οποία κυματίζει η αστερόεσσα) πραγματοποιούν προβολή ισχύος σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων από τα ρωσικά σύνορα – πάντα στο παλίσιο «ασκήσεων».
Στο επίκεντρο της έντασης βρίσκεται φυσικά η Ουκρανία, η οποία αντιμετωπίζεται από τις ΗΠΑ σαν ντε φάκτο μέλος του ΝΑΤΟ σε ό,τι αφορά τις στρατιωτικές ασκήσεις. Να θυμίσουμε ότι οι ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας έχουν σχηματίσει κοινές στρατιωτικές μονάδες με γειτονικές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ, γεγονός που σημαίνει ότι εάν εμπλακούν σε συγκρούσεις με ρωσικές ή φιλορωσικές δυνάμεις μπορεί θεωρητικά να ενεργοποιηθεί το άρθρο 5 για την «κοινή άμυνα» της βορειοατλαντικής συμμαχίας.
Στο εσωτερικό της Ουκρανίας το καθεστώς του Κιέβου συνεχίζει να εξοπλίζει τις ένοπλες δυνάμεις του, χάρη στη συνεχή ροή κεφαλαίων και από το ΔΝΤ, ενώ ενισχύονται και οι δυνάμεις εσωτερικής ασφαλείας που εκπαιδεύονται πλέον από προσωπικό της αμερικανικής αστυνομίας. Η συνεργασία της Ουάσιγκτον με ναζιστικές ομάδες που πρόσκεινται στην κυβέρνηση του Κιέβου είχε φτάσει σε τέτοιο βαθμό, ώστε η αμερικανική βουλή των αντιπροσώπων αναγκάστηκε να ψηφίσει ειδική τροποποίηση στον προϋπολογισμό του Πενταγώνου για το 2016 ώστε να απαγορευτεί οποιαδήποτε επαφή με φασιστικές παραστρατιωτικές δυνάμεις, όπως η ταξιαρχία του Αζόφ. Η συγκεκριμένη ταξιαρχία, με σήμα μια παραλλαγή του αγκυλωτού σταυρού, σχηματίστηκε το 2014 για να πραγματοποιεί επιθέσεις σε φιλορώσους διαδηλωτές και πρόσφατα εντάχθηκε στην Ουκρανική Εθνική Φρουρά. Πρόκειται για μια σταδιακή ενοποίηση των στρατιωτικών και φασιστικών – παραστρατιωτικών ομάδων που χρησιμοποιούνται στην πρώτη γραμμή των εχθροπραξιών στην ανατολική Ουκρανία.
Ενδεικτική της στάσης που πρόκειται να ακολουθήσει το επόμενο διάστημα το Κίεβο στις ανατολικές περιοχές που ελέγχονται από τους Ρωσόφωνους είναι και η προσπάθεια της κυβέρνησης να ενεργοποιήσει το άρθρο 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που ουσιαστικά «παγώνει» σειρά διατάξεων για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε περίπτωση πολέμου. Η Ουκρανική κυβέρνηση προσπαθεί να θωρακιστεί και νομικά για ενδεχόμενα εγκλήματα στην περιοχή του Ντονμπάς και παράλληλα να καταστήσει την Ευρώπη συνυπεύθυνη για τις πράξεις της – κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει ενοχλήσει καθόλου τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Το γεγονός ότι η Δύση σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει την Ουκρανία σαν πυροκροτητή μιας ενδεχόμενης ένοπλης σύρραξης με τη Ρωσία επιβεβαιώνεται και από την πρόσφατη τοποθέτηση του Γεωργιανού πρώην προέδρου Μιχαήλ Σαακασβίλι ως κυβερνήτη της στρατηγικής σημασίας ουκρανικής επαρχίας της Οδησσού. Ο Σαακασβίλι εντάσσεται σε μια μακρά λίστα υψηλόβαθμών αχυρανθρώπων της Ουάσιγκτον (θυμίζουμε είχε τους ίδιους συμβούλους με τον Γιωργάκη Παπανδρέου) που χρησιμοποιούνται για τις πιο σκοτεινές επιχειρήσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και του Πενταγώνου – ακόμη και αν αυτό προϋποθέτει την καταστροφή της ίδιας τους της χώρας.
Με αφορμή πάντα την κρίση στην Ουκρανία κλιμακώνεται το τελευταίο διάστημα και ο οικονομικός πόλεμος εναντίον της Ρωσίας από την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Λίγες μόλις ημέρες μετά την επέκταση των κυρώσεων από τους ευρωπαίους κατά έξι μήνες, τέθηκε σε εφαρμογή σχέδιο για την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων και κεφαλαίων ρωσικών εταιρειών σε ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως στη Γαλλία και την Ελβετία.
Η προσπάθεια στηρίζεται στην απόφαση που εξέδωσε τον περασμένο Ιούλιο δικαστήριο στην Χάγη, απαιτώντας από τη Ρωσία να πληρώσει 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε πρώην επενδυτές της ενεργειακής εταιρείας Yukos. Η εταιρεία του Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, οδηγήθηκε σε καθεστώς χρεοκοπίας και διάλυσης από τη ρωσική κυβέρνηση με πρόσχημα τις τεράστιες φορολογικές οφειλές της – πραγματική αιτία ήταν βέβαια η απόφαση του ρώσου ολιγάρχη να συμμαχήσει με δυνάμεις εντός και εκτός της χώρας που προωθούσαν την απομάκρυνση του Πούτιν από την εξουσία.
Με αφορμή την υπόθεση της Yukos οι ΗΠΑ και η ΕΕ στέλνουν ένα σαφές μήνυμα προς όσες εταιρείες συνεργάζονται με τη Ρωσία (κυρίως μέσω της κατοχής μετοχών ρωσικών εταιρειών) ότι τα περιουσιακά τους στοιχεία θα βρίσκονται σε κίνδυνο.
Ο οικονομικός πόλεμος και η τεχνητή ενίσχυση της στρατιωτικής έντασης, δημιουργεί ένα εφιαλτικό σκηνικό σε μια ζώνη που εκτείνεται από τα παγωμένα νερά της Αρκτικής μέχρι τα Βαλκάνια. Και μια σπίθα αρκεί πλέον για να φέρει την καταστροφή.
Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα ΠΡΙΝ 21/6/2015