Αρκετές από τις ταινίες που προτάθηκαν για τα φετινά Οσκαρ διηγούνται τις ιστορίες αληθινών ηρώων του 20ού και του 21ου αιώνα. Τα προβλήματα που αντιμετώπισαν, από τον φασισμό ή τις διώξεις των προσφύγων μέχρι την αντιμετώπιση των ομοφυλοφίλων, απασχολούν και σήμερα την Ελλάδα και ολόκληρο τον πλανήτη. Το ερώτημα είναι αν θα έβρισκαν απαντήσεις στα προεκλογικά προγράμματα των μεγάλων κομμάτων.
Εμείς απλώς επιχειρούμε να μαντέψουμε τι δεν θα ψήφιζαν, αφού πρώτα σας προειδοποιήσουμε ότι η απόπειρά μας διεκδικεί Οσκαρ μυθοπλασίας και όχι ντοκιμαντέρ.
«Ξενοδοχείο Grand Budapest»
Η μαγευτική δημιουργία του Γουές Αντερσον φαντάζει η απόλυτη ταινία μυθοπλασίας, αν και ο σκηνοθέτης επαναλαμβάνει, όπου σταθεί και όπου βρεθεί, ότι στηρίχτηκε στις ιστορίες αληθινών προσώπων και συγκεκριμένα του Εβραίου, αντισιωνιστή συγγραφέα Στέφαν Τσβάιχ. Κυνηγημένος από το ναζιστικό καθεστώς, λόγω της εβραϊκής του καταγωγής, ο Τσβάιχ θα βρει αρχικά καταφύγιο στη Βρετανία και στη συνέχεια στις ΗΠΑ και τη Βραζιλία, όπου τελικά θα αυτοκτονήσει μαζί με τη γυναίκα του, μη μπορώντας να αντέξει την άνοδο του ναζισμού.
Ως βαθιά διεθνιστικό πνεύμα υποθέτουμε ότι θα απέρριπτε το ΠΑΣΟΚ, που έστησε τον φράκτη του Εβρου, αλλά και τη Ν.Δ. που τον μετέτρεψε σε τεχνητό όριο μιας υποτιθέμενης «σύγκρουσης των πολιτισμών». Αγνωστο παραμένει αν η σημερινή Ε.Ε. θα ικανοποιούσε το όραμά του για μια Ενωμένη Ευρώπη –γεγονός που θα μας επέτρεπε να αποφασίσουμε εάν σ’ αυτόν τον τομέα θα ταυτιζόταν περισσότερο με τον ΣΥΡΙΖΑ ή με το ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ – ΜΑΡΣ.
«Το παιχνίδι της μίμησης»
Προτεινόμενο σε οκτώ κατηγορίες για Οσκαρ το «Imitation Game» εστιάζει την προσοχή του στα κατορθώματα του πατέρα των υπολογιστών Αλαν Τούρινγκ, ο οποίος έσπασε τους κώδικες κρυπτογραφίας του Χίτλερ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το γεγονός, βέβαια, που στιγμάτισε τη ζωή του ήταν η ομοφυλοφιλία για την οποία η βρετανική Δικαιοσύνη τον εξώθησε στη χημική στείρωση και τελικά στην αυτοκτονία.
Υποπτευόμαστε ότι δεν θα έτρεφε ιδιαίτερη αδυναμία στα ομοφοβικά ξεσπάσματα βουλευτών της Ν.Δ., όπως ο Αργύρης Ντινόπουλος, ενώ θα τον προβλημάτιζε η απόφαση του Σταύρου Θεοδωράκη να μη συμπεριλάβει στα ψηφοδέλτια του Ποταμιού τον Γρηγόρη Βαλλιανάτο. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η διαπόμπευση οροθετικών γυναικών επί υπουργίας Λοβέρδου και Χρυσοχοΐδη θα τον αηδίαζε όσο και η πολιτική των ναζιστών απέναντι στους ομοφυλόφιλους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αν πάντως ήθελε να υιοθετήσει και παιδί, οι επιλογές του περιορίζονται δραστικά.
«Δύο ημέρες, μία νύχτα»
Αν και ταινία μυθοπλασίας, το «Deux Jours, Une Nuit», για το οποίο η Μαριόν Κοτιγιάρ διεκδικεί το Οσκαρ καλύτερης γυναικείας ερμηνείας, περιγράφει ίσως καλύτερα από όλες τις υποψήφιες ταινίες την ελληνική πραγματικότητα. Η ηρωίδα ζει την απειλή της απόλυσης αλλά και την ενεργοποίηση κοινωνικών αυτοματισμών από την καταπάτηση στοιχειωδών εργασιακών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων. Χωρίς να θέλουμε να σας αποκαλύψουμε το τέλος της ταινίας, η απόφαση της πρωταγωνίστριας την τοποθετεί στο αντιμνημονιακό στρατόπεδο και σε αναζήτηση κομμάτων που έχουν περισσότερες φορές στο πρόγραμμά τους τη λέξη «αλληλεγγύη».
«Citizenfour»
Ο Εντουαρντ Σνόουντεν, τις περιπέτειες του οποίου περιγράφει το ντοκιμαντέρ «Citizenfour», προσέφερε πολλά στην Ελλάδα αφού χάρη στις αποκαλύψεις του μάθαμε ότι η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών NSA χρησιμοποιούσε 12 πράκτορες για να παρακολουθεί τις επικοινωνίες της ελληνικής κυβέρνησης. Οι παρακολουθούμενοι, του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ., προκειμένου προφανώς να μη δυσαρεστήσουν τις ΗΠΑ, προτίμησαν να αποσιωπήσουν το ζήτημα. Και το κατάφεραν με την ανοχή των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης.
Τα ψηφοδέλτια των δύο κομμάτων τής (πάλαι ποτέ) εξουσίας λοιπόν φεύγουν αυτομάτως από τα χέρια του σύγχρονου ήρωα.
«The Theory of Everything»
Η περσόνα του θεωρητικού φυσικού και κοσμολόγου Στίβεν Χόκινς, που παρουσιάζει η ταινία, φαινομενικά δεν προσφέρεται για βαθιές πολιτικές αναλύσεις. Σε αντίθεση με τον Αϊνστάιν, που αρθρογραφούσε εναντίον του καπιταλισμού και υπέρ μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, ο Χόκινς αποφεύγει τα πολιτικά σχόλια αρκούμενος να προωθεί μια εκλαϊκευμένη εκδοχή της σύγχρονης κοσμολογίας. Εξαίρεση αποτελεί η απόφασή του να συμμετάσχει στο ακαδημαϊκό μποϊκοτάζ του Ισραήλ προκαλώντας οργισμένες (και συχνά χυδαίες) αντιδράσεις από το Τελ Αβίβ.
Δυσκολευόμαστε λοιπόν να πιστέψουμε ότι θα ψήφιζε τον πρωτεργάτη της «στρατηγικής συμμαχίας» Ελλάδας – Ισραήλ, Γιώργο Παπανδρέου, αλλά και τους πολιτικούς που ακολούθησαν την ίδια γραμμή. Αν όμως αναζητούσε κόμματα που θα διέκοπταν άμεσα αυτή τη συμμαχία (και δεδομένου ότι εξαιρούμε αυτομάτως τη ναζιστική Χρυσή Αυγή), οι επιλογές του περιορίζονται και πάλι σε κόμματα όπως το ΚΚΕ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ – ΜΑΡΣ.
Info:
► Διαβάστε
Σκακιστική Νουβέλα Εκδόσεις Αγρα
Αν και κακεντρεχείς επικριτές του λένε ότι ήταν βαρετός, ακόμη και στην επιστολή αυτοκτονίας του, ο Στέφαν Τσβάιχ παραμένει, όχι άδικα, από τους πιο πολυδιαβασμένους συγγραφείς του 20ού αιώνα.
► Δείτε
Δύο ημέρες, μία νύχτα (2014)
Ισως η ταινία της χρονιάς με την εξαιρετική Μαριόν Κοτιγιάρ. Μετα-φορντική, μετα-συνδικαλιστική, μετα-καταθλιπτική και σίγουρα όχι μεταμοντέρνα.
Άρης Χατζηστεφάνου
για την Εφημερίδα των Συντακτών 17/01/2015
