Κώστας Ράπτης
Πηγή: Capital.gr
Είναι δυνατόν να κερδηθεί ο πόλεμος κατά του Ισλαμικού Κράτους μόνο στο πεδίο της μάχης; Όχι, απαντούν οι κυριότεροι μελετητες του φαινομένου, επισημαίνοντας την οικονομική διάσταση της δράσης των τζιχαντιστών, η οποία τους χαρίζει μεγάλες δυνατότητες στρατολόγησης, εξοπλισμού, προπαγάνδας και αποτελεσματικής διαχείρισης των περιοχών που θέτουν υπό τον έλεγχό τους. Και σίγουρα, στο μέτωπο αυτό η ρωσική παρέμβαση πολύ λίγα μπορεί να προσφέρει, αφού η “οικονομία του τζιχαντισμού”, με εκτιμώμενο συνολικό τζίρο 7 δισ. δολαρίων ετησίως, στηρίζεται στα “παραθυράκια” του δικτύου συναλλαγών του “κόσμου του δολαρίου”, όπου η Μόσχα δεν έχει εξουσία.
Στην ομιλία-ποταμό που έδωσε προ μηνός στη φετινή συγκέντρωση της “Λέσχης Βαλντάι” στο Σότσι, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έθεσε μετ’ επιτάσεως το (ρητορικό) ερώτημα “πώς εξασφαλίζει το Ισλαμικό Κράτος τη χρηματοδότησή του και ποιοι αγοράζουν την πετρελαϊκή του παραγωγή”. Στην πραγματικότητα, όμως, η οικονομική ισχύς των τζιχαντιστών δεν προκύπτει μόνο από την εκμετάλλευση των πετρελαιοπηγών της “επικράτειάς” τους, αλλά ερμηνεύεται από την τοποθέτησή τους στην καρδιά όλων των “μαύρων” δραστηριοτήτων που αποτελούν την κρυμμένη όψη του παγόβουνου της διεθνούς οικονομίας.
“Πελάτες” ακόμη και οι αντίπαλοι
Πρόσφατο είναι το εκτενές ρεπορτάζ των “Financial Times” για τον τρόπο με τον οποίο το “χαλιφάτο” διαχειρίζεται τον “πετρελαϊκό κλάδο” του, προχωρώντας ακόμη και σε ανταγωνιστικές προσφορές στρατολόγησης στελεχών από την αγορά.
Σύμφωνα με άρθρο του Σαλμάν Ράφι στους “Asia Times” ο λόγος που μετά από 10.500 αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, οι πετρελαϊκές πωλήσεις του Ισλαμικού Κράτους παραμένουν αμείωτες, είναι διότι έτσι εξυπηρετείται η στρατηγική καθήλωσης των τιμών που πλήττει τη Ρωσία και το Ιράν. Ήδη πέρσι το CNN εκτιμούσε ότι οι πωλήσεις πετρελαίου των τζιχαντιστών έφθαναν τα 1 με 2 εκατ. δολάρια ημερησίως. Εκτιμάται ότι πλέον η “Υπηρεσία Πετρελαίου” (!) του Χαλιφάτου εξασφαλίζει έως και 3,5 εκατ. ημερησίως. Οι τιμές είναι πολύ χαμηλότερες από τις διεθνείς (10-20 δολάρια ανά βαρέλι), με αποτέλεσμα να συγκαταλέγονται στους “πελάτες” ακόμη και ένοπλοι αντίπαλοι των τζιχαντιστών…
Στην Τουρκία, πολλά λέγονται για την εμπλοκή του πολυπράγμονος υιού του Ταγίπ Ερντογάν, Μπιλάλ, σε αυτό το επικερδές εμπόριο. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι οι πετρελαϊκοί αγωγοί που συνδέουν την επικράτεια του Ισλαμικού Κράτους με τον έξω κόσμο δεν έχουν ποτέ βομβαρδισθεί.
Λεηλασία των τραπεζών
Η αρχή έγινε βέβαια πολύ ταπεινότερα, με το κοινό πλιάτσικο, καθώς η εισβολή των τζιχαντιστών στη Μοσούλη, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ, τον Ιούνιο του 2014, ακολουθήθηκε από την αφαίρεση 900 εκατ. έως 2 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με υπολογισμούς, από το τοπικό παράρτημα της ιρακινής κεντρικής τράπεζας. Η πρακτική αυτή συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, καθώς τον Οκτώβριο ένοπλοι του Ισλαμικού Κράτους εισέβαλαν στην τράπεζα Αλ-Ραφιντίν της Μοσούλης, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, και απέσπασαν άγνωστο χρηματικό ποσό που μεταφέρθηκε με φορτηγά. Το τοπίο αυτό συμπληρώνουν τα λύτρα από απαγωγές, η πώληση “προστασίας” σε επιχειρηματίες και κάθε είδους εκβιασμοί.
Το λαθρεμπόριο ανθεί – ιδίως των ναρκωτικών. Ο επικεφαλής της ομοσπονδιακής υπηρεσίας καταπολέμησης των ναρκωτικών της Ρωσίας, Βίκτορ Ιβανόφ, υπολόγισε ότι τα ετήσια έσοδα των τζιχαντιστών από τη διακίνηση αφγανικής ηρωίνης προς την Ευρώπη αγγίζουν το ένα δισ. δολάρια.
Εμπόριο οργάνων και αρχαιοκαπηλία
Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο μόνιμος αντιπρόσωπος του Ιράκ στον ΟΗΕ, Μοχάμεντ αλ-Χάκιμ, προχώρησε σε μιαν άλλη εντυπωσιακή αποκάλυψη: ότι δηλ. το Ισλαμικό Κράτος δραστηριοποιείται στο εμπόριο ανθρωπίνων οργάνων. Τεκμήριο αυτού αποτελεί ο εντοπισμός σε μαζικούς τάφους θυμάτων των τζιχαντιστών πτωμάτων με χειρουργικές τομές, από τα οποία έλειπαν νεφρά ή άλλα εσωτερικά όργανα.
Η λεηλασία αρχαιοτήτων, που μέσω Τουρκίας καταλήγουν στην αγορά του Λονδίνου, αποτελεί μια άλλη πηγή εσόδων που δεν μπορεί να αποτιμηθεί. Διεθνείς εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι οι καταστροφές αρχαιολογικών χώρων όπως της Παλμύρας περισσότερο σχετίζονται με την κάλυψη των ιχνών των αρχαιοκαπήλων παρά με κάποιον θρησκευτικό φανατισμό.
Αυτή η “ποικιλία” πηγών εσόδων συμπληρώνεται από τη γαλαντομία “ιδιωτών” των αραβικών μοναρχιών του Περσικού Κόλπου, όπου “ισλαμικές φιλανθρωπικές οργανώσεις” αισθάνονται την άνεση να κατευθύνουν τις χορηγίες τους προς το “Χαλιφάτο”, χωρίς να φοβούνται την αντίδραση των Αρχών των χωρών τους. Χαρακτηριστικά, ο Ιρανός βουλευτής Μοχάμαντ Σάλεχ έχει καταγγείλει ότι το Ισλαμικό Κράτος έχει λάβει (από σαουδαραβικές και άλλες πηγές) οικονομική βοήθεια ύψους 4 δισ. δολαρίων για την πραγματοποίηση τρομοκρατικών ενεργειών στο Ιράκ.
Στους δαιδάλους του χρηματοπιστωτικού συστήματος
Η πανστρατιά που υποτίθεται να έχει κηρύξει ο υπό τις ΗΠΑ διεθνής συνασπισμός 60 χωρών κατά του Ισλαμικού Κράτους μοιάζει να μη θίγει σε τίποτε τα “λογιστικά βιβλία” των τζιχαντιστών. Λόγου χάρη, οι ίδιες οι αμερικανικές Αρχές έχουν διαπιστώσει ότι το Κατάρ προσφέρει ένα “άκρως επιτρεπτικό περιβάλλον” για τη χρηματοδότηση τρομοκρατών, όμως δεν “έχουν προχωρήσει σε συγκεκριμένες κινήσεις ώστε το σύμμαχο εμιράτο να αλλάξει τακτική”.
Οι δυνατότητες ξεπλύματος που προσφέρουν οι δαίδαλοι του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος φαντάζουν απεριόριστες: η βρετανική εφημερίδα “Ιντιπέντεντ” έκανε λόγο σε ρεπορτάζ της για έναν περίπλοκο μηχανισμό χρηματοδότησης του Ισλαμικού Κράτους μέσω συναλλαγών στη Νότια Αγγλία, που περιλάμβανε τηλεφωνικές τραπεζικές υπηρεσίες και εισαγωγή αυτοκινήτων από τη Βρετανία στην Αφρική. Το προηγούμενο του στόλου των εκατοντάδων Toyota με τα οποία εκστράτευσαν στην έρημο οι τζιχαντιστές είναι ήδη γνωστό.
Διακλαδώσεις σε Αυστραλία και Αμερική
Στους αντίποδες, η αυστραλιανή κυβέρνηση εντόπισε μεταξύ Ιουλίου 2014 και Ιουνίου 2015 536 ύποπτες συναλλαγές, συνολικού ύψους 53 εκατομμυρίων, με τελική κατάληξη ένοπλες ομάδες στη Συρία και το Ιράκ.
Τα δίκτυα χρηματοδότησης διακλαδίζονται ακόμη και στις ΗΠΑ, σύμφωνα με με όσα δημοσίευσε η πακιστανική εφημερίδα “Express Tribune”, βασισμένη σε πληροφορίες από την ανάκριση του Γιούσαφ αλ-Σαλάφι, διοικητή του Ισλαμικού Κράτους στο Πακιστάν. Ο αλ-Σαλάφι συνελήφθη τον Ιανουάριο αφού είχε επιστρέψει μέσω Τουρκίας από τη Συρία (στην οποία επίσης είχε εισέλθει μέσω Τουρκίας), με αποστολή τη στρατολόγηση εθελοντών.
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Κεφάλαιο” της 14ης Νοεμβρίου