Με την τροπολογία που προτείνει το Υπ. Εσωτερικών στον πρόσφατο ν. 4375/2016, ιδρύονται Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών αποτελούμενες από δύο εν ενεργεία διοικητικούς δικαστές και ένα μέλος προερχόμενο από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Το νέο όργανο αντικαθιστά τις δευτεροβάθμιες Επιτροπές Προσφυγών, οι οποίες μέχρι σήμερα έχουν εκδώσει περί τις 70 αποφάσεις κρίνοντας ότι η Τουρκία δεν είναι ασφαλής χώρα (πλην 4 περιπτώσεων) και ότι συνεπώς δεν χωρεί επιστροφή αιτούντων άσυλο. Η κυβέρνηση αντί να ενδιαφέρεται και να πιέζει ώστε η Τουρκία όντως να καταστεί ασφαλής χώρα, για να εφαρμοστεί ορθά (στον τομέα αυτόν) η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, με γνωστές τις πολιτικές πιέσεις που υφίσταται, είναι πολύ δύσκολο να πείσει τον οιονδήποτε ότι δεν μεθοδεύει, δια της μεταβολής της σύνθεσής τους, μια βολική για αυτήν κρίση των επιτροπών. Τέτοια μεθόδευση δεν τιμά διόλου τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου στη χώρα μας. Εξάλλου τα πραγματικά προβλήματα αυτού του θεσμικού ελιγμού είναι αλλού. Όχι στο τυπικό θέμα της συνταγματικής δυσχέρειας να εμπλακούν εν ενεργεία δικαστές σε διοικητικά όργανα. Η ουσία του προβλήματος βρίσκεται στο ότι για την επίτευξη αυτού του αποτελέσματος -με τις γνωστές του συνέπειες σε βάρος των δικαιωμάτων αιτούντων άσυλο, δηλαδή τη συλλήβδην επιστροφή τους- επιστρατεύονται δικαστές της έδρας και μάλιστα οι “καλύτεροι”, οι διοικητικοί δικαστές.
Σε άλλες περιστάσεις ίσως η κοινωνία των πολιτών θα χαιρέτιζε με ενθουσιασμό την ανάθεση μιας θεσμικής κρίσης καίριας για τη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ένα όργανο από δικαστές. Αν λοιπόν ευσταθεί η γενική εντύπωση ότι πράγματι πρόκειται, όπως πολλοί καταγγέλλουν ανοικτά, για μεθόδευση, τι είναι αυτό που θα επέτρεπε στη κυβέρνηση να εμπιστευτεί για τον σκοπό αυτό τους διοικητικούς δικαστές; Μήπως το ότι συνέβαλαν στη δημιουργία μιας πλούσιας καταδικαστικής για την Ελλάδα νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σε θέματα προσφύγων; Ή μήπως το ότι διαθέτουν μακρά εμπειρία στην συλλήβδην απόρριψη ακυρωτικών αιτημάτων κατά απελάσεων και αντιρρήσεων κατά της κράτησης “λαθρομεταναστών”;
Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου