Υπάρχουν μερικές στιγμές που πιστεύεις ότι όλα όσα προσπαθούσες να εξηγήσεις έχουν ειπωθεί εδώ και δεκετίες. Και η παράσταση του Μπέρτολτ Μπρεχτ “Η Αγία Ιωάννα των σφαγείων”, που ανεβαίνει αυτές τις ημέρες στο θέατρο Ακροπόλ, είναι μία από αυτές τις στιγμές.
Η “θεωρία των άκρων” και η καταδίκη της “βίας απ’ όπου και αν προέρχεται” αναλύονται εξονυχιστικά και καταρρέουν μπροστά στα μάτια του θεατή. Βγαίνοντας από την αίθουσα πρέπει να διαλέξεις: Ή με τα ρεσό ή με τους ανθρώπους.
“Και αν σας πει κάποιος ότι μπορείτε να ανυψωθείτε πνευματικά
μένοντας κολλημένοι στο βούρκο,
πιάστε τον και σπάστε του το κεφάλι στο λιθόστρωτο.
Μόνο η βία ωφελεί όπου εξουσιάζει η βία,
μόνο οι άνθρωποι ωφελούν όπου υπάρχουν άνθρωποι”.
Ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης αλλά και της θρησκείας, σαν στηρίγματα ενός καταπιεστικού καθεστώτος, εμφανίζονται επίσης σε όλο τους το μεγαλείο. Ο ρόλος του τραπεζικού κεφαλαίου, οι κρίσεις υπερσυσώρρευσης και άλλες δομικές αδυναμίες του καπιταλιστικού συστήματος εξηγούνται με τον απλούστερο τρόπο από ένα θεατρικό συγγραφέα, που γνώριζε όσο ελάχιστοι, τη βαθύτερη λειτουργία του κυρίαρχου οικονομικού συστήματος.
Κι ύστερα έρχεται η τέχνη του Μπέρτολτ Μπρεχτ. “Ανεβαίνω” λένε οι βιομήχανοι στην παράσταση “σημαίνει πατώ πάνω σε άλλους, κι όποιος απλώνει το χέρι προς τα πάνω κλοτσάει συγχρόνως προς τα κάτω”. Μια φράση σχεδόν απαράλλαχτη με αυτή που θα έρθει να τραγουδήσει μερικές δεκαετίες αργότερα ο Τζον Λένον στο Working Class Hero.
There’s room at the top they’re telling you still
But first you must learn how to smile as you kill
Υπάρχει ακόμη χώρος στην κορυφή σου λένε
Πρώτα όμως πρέπει να μάθεις να γελάς ενώ σκοτώνεις
Η Αγία Ιωάννα των σφαγείων γράφτηκε το 1929 για σήμερα. Και είναι ίσως μια από τις πιο πολιτικές και επίκαιρες παραστάσεις της δεκαετίας.
Αν τα στελέχη της ΝΔ ήξεραν τι ανεβαίνει στα ελληνικά θέατρα θα ήθελαν να την απαγορεύσουν. Αν το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ είχαν το θάρρος να δείξουν το πραγματικό τους πρόσωπο θα έκαναν ερωτήσεις στη βουλή ζητώντας την παραδειγματική τιμωρία του σκηνοθέτη. Αν η Χρυσή Αυγή γνώριζε τη λέξη θέατρο θα έστελνε τα μέλη της να διαδηλώνουν έξω από το Ακροπόλ μαζί με μέλη θρησκευτικών οργανώσεων.
Ας μην τους δίνουμε όμως ιδέες.
Σχετικά θέματα:
