Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου Star Wars: Rogue One, ορισμένοι από τους πλέον «ψεκασμένους», ακροδεξιούς ψηφοφόρους του Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησαν μποϊκοτάζ της ταινίας υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για φεμινιστική, πολυπολιτισμική προπαγάνδα που στρέφεται εναντίον του νέου προέδρου. Το πρόβλημα είναι ότι κατά μία έννοια δεν είχαν και απόλυτα άδικο.
Όλα ξεκίνησαν τον Νοέμβριο όταν ο Κρις Γουέιτζ, ένας εκ των σεναριογράφων της ταινίας, έστειλε στο twitter το παρακάτω μήνυμα: «Μην ξεχνάτε ότι η Αυτοκρατορία είναι μια οργάνωση της λευκής ανωτερότητας». «Η οποία» συμπλήρωσε αμέσως ο Βρετανός συγγραφέας Γκάρι Γουίτα «έχει απέναντί της μια πολυπολιτισμική ομάδα με επικεφαλής μια γενναία γυναίκα».
Όπως ήταν αναμενόμενο, μέσα στη μετεκλογική πολιτική πόλωση που ακολούθησε τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ αρκετοί υποστήριξαν ότι το νέο Star Wars εμπεριέχει νύξεις εναντίον του νέου προέδρου.
Το γεγονός μάλιστα ότι οι περισσότεροι ήρωες της νέας ταινίας είναι μαύροι, Aσιάτες ή ισπανόφωνοι έδωσε ώθηση σε νέες θεωρίες συνωμοσίας για την υποτιθέμενη κυριαρχία της φιλελεύθερης Aριστεράς στο Χόλιγουντ.
Η αντίδραση του διαβόητου Alt-right (μιας ομπρέλας οργανώσεων με ακροδεξιές, ρατσιστικές, αντισημιτικές και ενίοτε φιλοναζιστικές θέσεις) ήταν άμεση. Δημιούργησαν στο twitter το hashtag #DumpStarWars και ξεκίνησαν να μποϊκοτάρουν την ταινία.
Όσοι παρακολουθούν, βέβαια, τη σχιζοφρένεια της αμερικανικής Aκροδεξιάς θα θυμούνται ότι παρόμοιο μποϊκοτάζ είχε πραγματοποιηθεί και μετά την κυκλοφορία του προηγούμενου Star Wars («Η δύναμη ξυπνάει»).
Η παρουσία ενός μαύρου ηθοποιού σε πρωταγωνιστικό ρόλο είχε χαρακτηριστεί τότε σαν προτροπή σε… «γενοκτονία των λευκών». Παρά το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα μποϊκοτάζ γίνονται συνήθως γνωστά μόνο επειδή χιλιάδες χρήστες του twitter κοροϊδεύουν όσους τα προωθούν, δεν παύουν να εκπροσωπούν συγκεκριμένες πολιτικές απόψεις που συχνά γίνονται κυρίαρχες.
Αρκετά από τα επιχειρήματα του Alt-right για τα Star Wars ισορροπούν ανάμεσα στη θέση των Ελλήνων φιλελεύθερων περί της «ιδεολογικής κυριαρχίας της Αριστεράς» και στα ξεσπάσματα της Χρυσής Αυγής που καταγγέλλει τον «ρατσισμό εναντίον των Ελλήνων».
Ίσως λόγω αυτής της μεγάλης απήχησης που μπορεί να λάβει ο παραλογισμός, ο σεναριογράφος Κρις Γουέιτζ αναγκάστηκε να σβήσει το αρχικό του μήνυμα στο twitter, ενώ ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Disney εξηγούσε προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν υπάρχει τίποτα πολιτικό στη νέα της ταινία. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Έτσι λοιπόν πεθαίνει η ελευθερία. Με ένα θυελλώδες χειροκρότημα
Star Wars Επεισόδιο III: Η εκδίκηση των Σιθ
Όπως μας θύμιζε προ ημερών το περιοδικό The Atlantic, η σειρά ταινιών Star Wars είχαν πάντα πολιτικά μηνύματα, γιατί έτσι τα είχε οραματιστεί ο δημιουργός τους Τζορτζ Λούκας από το 1977.
Οι περίφημοι στρατιώτες της Γαλαξιακής Αυτοκρατορίας (Stormtroopers) δανείζονται το όνομά τους από τα παραστρατιωτικά τάγματα εφόδου του Χίτλερ (Sturmabteilung), ενώ δεκάδες ακόμη σύμβολα και ονόματα παραπέμπουν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τη Νύχτα των Κρυστάλλων και το Oλοκαύτωμα.
Ο Λούκας δεν έκρυψε ότι αντέγραψε σκηνές από το έργο της Λένι Ρίφενσταλ, η οποία σκηνοθετούσε τις εκδηλώσεις του Χίτλερ, αλλά και από ταινίες για τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Ιδιαίτερα στο Star Wars III: Η εκδίκηση των Σιθ, ο Τζορτζ Λούκας δανείζεται στοιχεία από την αρχαία Pώμη και το πέρασμα από τη Δημοκρατία (Republic) στην Αυτοκρατορία (Imperium) για να περιγράψει την Αμερική του Τζορτζ Μπους.
«Εάν δεν είστε μαζί μου, είστε εχθροί μου» λέει ο ήρωας Ανακιν Σκαϊγουόκερ, καθώς περνά στη σκοτεινή πλευρά και γίνεται ο γνωστός μας Νταρθ Βέιντερ. Παλαιότερα μάλιστα ο δημιουργός του Star Wars είχε συγκρίνει τον Αυτοκράτορα Παλπατίν με τον Ρίτσαρντ Νίξον.
Το ζήτημα λοιπόν, όπως εξηγούσε πριν από ένα χρόνο ο αρθρογράφος Σαμ Κρις στο περιοδικό Jacobin, δεν είναι αν το Star Wars έχει πολιτικά μηνύματα αλλά ποια είναι αυτά.
Η περίφημη Επαναστατική Συμμαχία (Rebel Alliance) που μάχεται για την επαναφορά της δημοκρατίας δεν έχει συγκεκριμένη ιδεολογία, ταξική σύνθεση ή κάποιο χαρακτηριστικό που να παραπέμπει σε μια δημοκρατική, επαναστατική δύναμη.
Δεν γνωρίζουμε πώς χρηματοδοτείται και δεν φαίνεται να δημιουργεί συμμαχίες με τον λαό. Αυτοί οι «επαναστάτες», συμπεραίνει ο Σαμ Κρις, δεν έμαθαν τίποτα από τον Μάο για την ανάγκη του αντάρτη να κερδίζει την εμπιστοσύνη των απλών ανθρώπων – ακολουθούν ένα είδος «Μπλανκισμού του Διαστήματος» (από τη θεωρία που αποδίδεται στον Μπλανκί ότι η επανάσταση δεν είναι έργο των μαζών, αλλά μιας μικρής οργάνωσης αφοσιωμένων συνωμοτών).
Υπό αυτή την έννοια η πολυπολιτισμική σύνθεση των «καλών» στο τελευταίο Star Wars είναι απόλυτα συμβατή με την πολιτική της ταυτότητας (identity politics) που ακολούθησε η Χίλαρι Κλίντον στην προεκλογική της εκστρατεία.
Αδιαφορώντας για την ταξική σύγκρουση που είχε μπροστά της (την οποία θα μπορούσε να εκφράσει καλύτερα ο Μπέρνι Σάντερς) προτίμησε να εστιάσει στην πολιτική της ισότητας και να απευθυνθεί στους μαύρους και τους ισπανόφωνους σαν μειονότητες και όχι με την ιδιότητά τους των φτωχών και των αποκλεισμένων.
To Star Wars δεν ήταν εναντίον του Τραμπ. Ηταν όμως υπέρ της φιλελεύθερης πολιτικής σούπας που εκπροσώπησε η Κλίντον. Μια Αμερική που έχει εξοστρακίσει από τη σκέψη της την έννοια των τάξεων και φυσικά είναι καταδικασμένη να υποτάσσεται στη Γαλαξιακή Αυτοκρατορία.
INFO
Διαβάστε:
Smash the Force
Το άρθρο του Σαμ Κρις στο περιοδικό Jacobin καταρρίπτει τους πολιτικούς μύθους του Star Wars με μια φράση: Δεν υπήρχε ποτέ αυτοκρατορία ούτε εξέγερση. Υπάρχει μόνο η Δύναμη και είναι το απόλυτο κακό.
Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα των Συντακτών – 17/12/2016
