Διονύσης Ελευθεράτος
Πηγή: Εφημερίδα Πριν 16/10/2016
Στη μία εβδομάδα που παρήλθε από το θάνατο του Παττακού, η φιλοχουντική ή και χουντολάγνα αρλουμπολογία αποχαλινώθηκε. Στο πρόσωπο του «αντιπροέδρου Α΄» συμπυκνώθηκε η μυθοπλασία που φιλοδοξεί να εξωραΐσει τη χούντα, αντλώντας θράσος από την πολιτική ενδυνάμωση των δεδηλωμένων νοσταλγών της «εθνοσωτηρίου» («Χρυσή Αυγή»), αλλά και από το αναμάσημα φληναφημάτων εκ μέρους «καθώς πρέπει» διανοουμένων, όπως θεωρείται πχ ο Στέλιος Ράμφος. Φληναφημάτων, που δεν αντέχουν καν μία απλή αντιδιαστολή πχ με τα επίσημα κρατικά οικονομικά στοιχεία, της εποχής εκείνης.
Επί μία εβδομάδα, λοιπόν, ο αξιοθρήνητος εσμός υποκριτών, αδαών και βλαμμένων, βαφτίζει «τίμιο» και «ενάρετο» (αν μη τι άλλο) τον Παττακό και, μέσω αυτού, τη χούντα. Εκείνη τη σύναξη… των λιτοδίαιτων, καθοδηγημένων από χρηστές αρχές, άσπιλων ανθρώπων, που δεν έβαζαν τις αιματοβαμμένες χερούκλες τους στο μέλι… Που μόλις 20 ημέρες έπειτα από το πραξικόπημα θέσπισαν (ΑΝ 5/1967, ΦΕΚ 10/5/67) μεγάλες αυξήσεις αποδοχών για τα αξιώματα, τα οποία πλέον κατείχαν και θα κατείχαν οι ίδιοι. Που ανάγκασαν τον εκδότη του «Ελεύθερου Κόσμου» Σάββα Κωνσταντόπουλο, έναν εκ των ιδεολογικών «γκουρού» του καθεστώτος, να περιγράφει στις επιστολές του προς τον Κων. Καραμανλή καταστάσεις «νεο-φαυλοκρατίας». Από το πρώτο – κιόλας – εξάμηνο της «εθνοσωτηρίου»…
Ας έλθουμε, όμως, στον εκλιπόντα Παττακό. Όπως και για κάθε «υψηλόβαθμο» της χούντας, τετράδια ολόκληρα θα απαιτούσε μια πλήρης καταγραφή… «αντι – φαυλοκρατικών» πεπραγμένων. Εστιάζουμε σε δύο. Το πρώτο είναι η συμμετοχή του Παττακού και του οικογενειακού περιβάλλοντός του στον ωκεανό των (αποδεδειγμένων) χουντικών «θαλασσοδανείων». Το δεύτερο, ο ρόλος του στο διαβόητο σκάνδαλο των «μαύρων κρεάτων».
Τουλάχιστον 151.080.000 δρχ έλαβε η εταιρεία «Τουριστικαί Επιχειρήσεις Νότου» ως δάνειο, το οποίο συμπεριελήφθη σε όσα η ίδια η χουντική ΚΥΠ χαρακτήρισε «χαριστικά ή επισφαλή». Στη διοίκηση της εταιρείας συμμετείχαν ο συμπέθερος του Παττακού Γ. Παύλου και ο άντρας της δεύτερης κόρης του, Π. Παύλου. Καθώς τρώγοντας ανοίγει η όρεξη, αξίωσαν κι ένα… συμπληρωματικό, ύψους 218,4 εκατ. δρχ. Ο Γ. Παύλου μάλιστα ζήτησε να χρηματοδοτηθεί κατά 96% (!) από το κράτος και ένα δικό του κλωστήριο, κόστους 300 εκατ. δρχ.
Δεν μαθεύτηκε κατά πόσο ικανοποιήθηκαν το δεύτερο και τρίτο αίτημα. Αμφότερα αναφέρονται στην έκθεση της ΚΥΠ που αφορούσε τα «υπό έγκρισιν» θαλασσοδάνεια και την οποία ο αρχηγός της Υπηρεσίας, Μιχάλης Ρουφογάλης, διαβίβασε στον δικτάτορα Παπαδόπουλο, με ημερομηνία 9/5/1973. Την ίδια ημερομηνία φέρει και η έκθεση για τα «ήδη χορηγηθέντα», την οποία επίσης έστειλε στον Παπαδόπουλο ο Ρουφογάλης. Από τα δυο εμπιστευτικά έγγραφα, που – ευτυχώς – διασώθηκαν και δημοσιεύθηκαν αυτούσια στην πρώιμη μεταπολίτευση («Ταχυδρόμος», 29/8/1974 και 12/9/1974), βεβαιώθηκε το τρομακτικό ποσό των 3 δισ. δραχμών. Τόσα χρήματα ζητήθηκαν υπό μορφή θαλασσοδανείων και εξ αυτών σίγουρα δόθηκαν πάνω από τα μισά (1.519.000 χιλ. δρχ).
Τι σήμαιναν, τότε, 3 δισ. δρχ; Περίπου το 1,1% του ΑΕΠ του 1971. Σαν να λέμε, σχεδόν 2 δισ. ευρώ σήμερα! Ουδείς γνωρίζει πόσα ακόμη θαλασσοδάνεια δόθηκαν (από την ΕΤΒΑ, κυρίως) σε όλη την επταετία. Διότι, είπαμε, τα 3 δισεκατομμύρια φανερώθηκαν απλώς από δύο διασωθέντα έγγραφα…
Όσο για την εταιρεία των συγγενών του Παττακού, που ιδρύθηκε το 1971, έχουμε και λέμε: Τα 151 εκατ. συν κάτι «ψιλά» που σίγουρα πήρε υπερβαίνουν στο τριπλάσιο των δαπανών ολόκληρου υπουργείου, του υπουργείου Εργασίας, για το ’71. Τα δε 657,5 εκατ. που ζήτησε συνολικά η επιχείρηση συμπέθερου και γαμπρού, ξεπερνούν κατά 123,1 εκατ. το άθροισμα των δαπανών τριών υπουργείων (Βιομηχανίας, Συγκοινωνιών, Εργασίας) για το ίδιο έτος. Έτσι, για να έχουμε μέτρα σύγκρισης…
Φυσικά στις δύο εκθέσεις του Ρουφογάλη παρήλαυναν συγγενείς και συνεργάτες όλων των «κορυφαίων» της χούντας, ενίοτε δε και οι ίδιοι. Είτε ως αποδέκτες θαλασσοδανείων είτε ως διαμεσολαβητές για να τα λάβουν άλλοι, ευνοούμενοι. Ο Ρουφογάλης εξηγούσε «χαρτί και καλαμάρι» γιατί κάθε τέτοιο «δάνειο» ήταν θαλασσοδάνειο. Η ΚΥΠ, εν ολίγοις, κοινοποίησε στον Παπαδόπουλο όλα τα στοιχεία που θα του χρησίμευαν, εάν τυχόν αποφάσιζε να αποκαθηλώσει κάποιον ή κάποιους αξιωματούχους. Τον Μάιο του 1973, βλέπετε, τα πράγματα για τη χούντα είχαν δυσκολέψει σε αρκετά πεδία, του οικονομικού συμπεριλαμβανομένου. Έτσι, η αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων φάνταζε πιθανή.
Τα αναλυτικά αυτά στοιχεία μπορεί να μην τα ήξερε η διεύθυνση του φιλοχουντικού «Ελληνικού Βορρά», τον Οκτώβριο του ’73. Καθώς όμως είχε γίνει αφόρητη η μπόχα της… τόσο ενάρετης διαχείρισης του δημοσίου χρήματος, ούτε ο φιλοχουντικός τύπος μπορούσε πλέον να «αγιάζει». Έγραφε ο «Ελλ. Βορράς», τότε: «Μετατρέψαμεν την Τράπεζαν Βιομηχανικής Αναπτύξεως εις Τράπεζαν Τουριστικών Δανείων και τους υπαλληλίσκους να γίνουν εφοπλισταί και ασκούμεν αντιπληθωριστικήν πολιτικήν εις το σιτάρι. Αυτά είναι αδιανόητα (…). Και γνωρίζει ο ελληνικός λαός πολλούς και εδώ και εις τας Αθήνας και αλλού που συνέπηξαν εταιρείαν περιορισμένης ευθύνης, δηλαδή εταιρείαν 200.000 δραχμών και επήραν δάνεια εκατό και διακοσίων εκατομμυρίων».
Αθήνα, Ιούνιος 1974. Εποχές, πλέον, του «αόρατου δικτάτορα» Ιωαννίδη. Της «χούντας Νο2», που ανέτρεψε την «Νο1», στις 25/11/73. Στο Έκτακτο Στρατοδικείο εκδικαζόταν η υπόθεση των «μαύρων κρεάτων». Την Τετάρτη, 12 Ιουνίου, εξετάστηκε ως μάρτυρας ο κτηνίατρος Αθ. Στανάς. Μεταξύ άλλων τόνισε ότι ο Παττακός είχε δώσει εντολή να διατίθενται άμεσα στην αγορά τα εν λόγω κρέατα, ακόμη και όταν οι επίσημες κτηνιατρικές αναφορές επεσήμαιναν ελλείψεις προϋποθέσεων. Ο Παττακός, όμως, είχε διατάξει και γραπτώς, στις 21/9/72, «όπως διατεθούν ταχύτερον εις την αγοράν» τα κρέατα. Ποια ακριβώς; Εκείνα της Αργεντινής. Με το περίεργο σκούρο χρώμα που αποθάρρυνε τους πελάτες των κρεοπωλείων.
Η υπεράσπιση κάποιων εκ των 40 κατηγορουμένων ζήτησε επιμόνως να κληθούν ως μάρτυρες οι Παττακός και Λαδάς. Το στρατοδικείο αρνήθηκε. Προφανής ο λόγος: Ναι μεν ο Ιωαννίδης επιθυμούσε να φανεί «καθαρότερος» των «προηγούμενων», αλλά δεν θα άφηνε να ανοίξει και ο ασκός του Αιόλου, να εξευτελιστεί ολόκληρη η στρατοκρατία… Έτσι, ο Παττακός κρατήθηκε μακριά από το Στρατοδικείο. Θα αρκούσε η καταδίκη του «παπαδοπουλικού» Μιχάλη Μπαλόπουλου, άλλοτε υφυπουργού Εμπορίου, καθώς του γενικού του διευθυντή, Ζαφείρη Παπαμιχαλόπουλου.
Τεράστια ήταν η κομπίνα των «μαύρων κρεάτων» (1972-74), προερχόμενων κυρίως από την Αργεντινή και τη Ροδεσία. Μια κομπίνα που τα είχε όλα: Ευνοούμενους μεγαλέμπορους που εξασφάλιζαν άδειες εισαγωγής σχεδόν μονοπωλιακές, μεγάλα «καπέλα» στις τιμές, «προμήθειες» αξιωματούχων του καθεστώτος, προκλήσεις τεχνητών ελλείψεων στην αγορά για να διατεθούν τα «μαύρα» (ο Μπαλόπουλος δεν δίστασε να απαγορεύσει σφαγές ζώων στην Αθήνα, αλλά και εισαγωγές κρέατος από άλλες πόλεις), λαθραίες εξαγωγές συναλλάγματος, ζημιές του Δημοσίου από διαφυγόντες δασμούς, πιέσεις προς λιανοπωλητές να πάρουν και «χαλασμένο», για να μη… χαλάσει το επαγγελματικό τους μέλλον. Στο σκάνδαλο ο ρόλος του Παττακού ήταν κεντρικότατος.
Οι υποκριτές, αδαείς και βλαμμένοι, όμως, μάλλον θα συνεχίσουν το βιολί τους. Τι να πεις άλλωστε για τύπους που πιστεύουν (;) την εμετική θεωρία πως «η εξέγερση στο Πολυτεχνείο κατεστάλη χωρίς κανένα νεκρό», μολονότι ο ίδιος ο υφυπουργός Τύπου της δικτατορίας Σπύρος Ζουρνατζής παραδέχθηκε σε συνέντευξη τύπου, στις 19/11/1973, πως είχαν σκοτωθεί 11 άνθρωποι; Ε; Τι;
